Achter de schermen van het IPCC 52e

IPCC sessie 24 tot 28/02/20 deel 3


Wie geïnteresseerd is in het volledige, Engelstalige verslag kan terecht op de website van  IISD ENB ReportWil je de samenvatting in het Nederlands lezen met meer details, die vind je onder de korte eindanalyse hieronder.


Een korte eindanalyse van de 52e IPCC-sessie

In 2019 verklaarde Secretaris Generaal van de Verenigde Naties Antonio Gutteres  de jaren 20 tot  de ‘Decade van actie’ voor de SDG’s (Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen). SDG13 ‘Klimaat is een van de sleuteluitdagingen om die doelstellingen te bereiken.  Op zijn beurt heeft het IPCC  verklaard dat deze periode  cruciaal is voor het inperken van de klimaatverandering.

De broeikasgassen moeten tegen 2020 met 45% verminderd tegenover 2010. En in 2050 moet die uitstoot O zijn. Om de opwarming  onder de 1,5°C te houden. We zijn nu halverwege naar 2030 en we zouden dit jaar dus de piek in broeikasgas uitstoot moeten gehad hebben… maar momenteel zijn we op weg naar een opwarming van 3 à 4°C tegen 205O. Toch blijft de trend zorgwekkend. Volgens het Global Carbon Project blijven de broeikasgasemissies door fossiele brandstoffen te verbranden stijgen: +1,5% in 2017, +2,1 % in 2018 en + O,6 %i n 2019.

Positief is dat het klimaatbewustzijn groeit, de klimaat beweging groeit, er is meer en meer hernieuwbare energie, de zakenwereld begint zich te engageren, ook de banken. Toch blijft de trend zorgwekkend. Volgens het Global Carbon Project blijven de broeikasgasemissies door fossiele brandstoffen te verbranden stijgen: +1,5% in 2017, +2,1 % in 2018 en + O,6 %i n 2019. Blijkbaar slaagt enkel COVID-19 er in om onze emissie te doen dalen… (maar voor hoe lang?)

Het laatste Synthese Rapport (SYR) kwam in 2010 uit ter gelegenheid van AR5  IPCC-sessie 32 in Bhutan.  Het vorige AR4 had heel wat kritiek gekregen wegens fouten. In AR5 waren die rechtgezet.

Maar sommige zaken blijven moeilijk liggen in de rapporten. Uitspraken of conclusies die  naar verplichtingen of verantwoordelijkheden verwijzen blijven stoten op verzet  bij verschillende leden. Dat is zo voor  het koolstofbudget, verliezen en schade, middelen om de klimaatverandering tegen te gaan, vermeden emissies, gedragsverandering… Zelfs billijke transitie ligt moeilijk door het spagaat  historische uitstoot tegenover ander landen die geen middelen hebben om een aanpak te financieren. Zo gaat er (te) veel tijd verloren aan de woordkeuze die in de richtnota voor de auteurs die het SYR-AR6 opmaken

De afstemming met het UNFCCC  over GST blijft ook een knelpunt door de verschillende cycli die zij aanhouden bij het rapporteren over de broeikasgasemissies. Landen die nu al de gevolgen van de klimaatverandering voelen wille dat AR7 klaar is tegen GST 2 in 2028. Maar dan moet IPCC dat nu al heel die procedure opstarten.. anderen willen dat niet.

Het knelpunt van de vertalingen (is ze conform en tijdig), zorgt voor gebrekkige communicatie eroverr in niet Engelstalige landen.

De ‘ UN Decade SDG action’   vertaalt zich concreet in  volgende conferenties:UN World Ocean conference in Lissabon Portugal  in  2-6 juni 2020 UN Biodiversity Conference , in  Kunming  China 15-28 oktober 2020 en UNFCCC COP26 , in Glasgow UK  9 tot 19 november 2020.

De volgende sessie van het IPCC, de 53e zal doorgaan in Nairobi-Kenia in de gebouwen van UNEP, vermoedelijk eind september/begin oktober 2020.

Tot hier de korte samenvatting. Meer weten? Lees hieronder verder de ietwat technischer samenvatting.


Hieronder vind je een samenvatting van de besprekingen in de werkgroepen en plenum van  25 tot 28 februari. Zoals in de vorige artikels is de cursieve tekst van de GvK vertaler.

Task Group on Data Support for Climate Change Assessments (TG-Data)[1]

Verslag uit de werkgroep. De klimaatdata moet FAIR zijn : Findable (vindbaar), Accessable (toegankelijk), Interoperable (uitwisselbaar) en Reusable (herbruikbaar).  Het werkplan tot 2023 wordt goedgekeurd.

Zesde Beoordelingsrapport -AR6-  Syntheserapport overzicht (SYR).

Het SYR regelt de timing, schema, richtnota’s aan auteurs van de AR6  en andere organisatorische zaken. Dit ontwerp SYR werd gedurende de ganse week gedetailleerd besproken, zowel in plenum als in werkgroepen.  De voorzitter van het IPCC klaagt wel aan dat er maar 14 reacties zijn  binnen gekomen van  regeringen.

Een SYR bestaat  uit  4 delen, nl.

Sectie 1: Introductie/ Sectie 2: Huidige toestand en trends/ Sectie 3: Lange termijn klimaat en toekomstige ontwikkelingen/Sectie 4: Reacties in de nabije toekomst in een veranderend klimaat.

In het  plenum noteren we enkele algemene opmerkingen. België bv. vindt dat er te weinig verwijzingen zijn naar SR1.5, de SDGS en het Akkoord van Parijs.  Saoedi-Arabië wijst op het belang van een goed evenwicht tussen adaptatie en mitigatie (oliebelang…). China sluit zich hier per brief bij aan (kolenbelang…). Mexico vraagt om de kost van  geen of te late  klimaatactie  en  de onomkeerbaarheid van de klimaatverandering in het rapport op te nemen.

Sectie 1: Introductie

Schetst de context, het belang en opzet  en  tijdspannes van de SYR. Sectie 1 wordt goedgekeurd.

Sectie 2: Huidige toestand en trends

In deze sectie worden historische en nieuwe trends besproken, alsook de socio-economische ontwikkelingen in relatie met klimaatverandering. De meeste opmerkingen/tussenkomsten in de vergaderingen gaan er over of er moet verwezen worden naar het nog beschikbare mondiale koolstofbudget. En of het verband met de historische en cumulatieve emissies moet vermeld worden.  Er wordt ook een stevig boompje opgezet over ‘Committed Climate Change’[2].

Het Friends World Commmittee for Consultation[3] breekt een lans voor het vermelden van de rol van de civiele maatschappij, de kost van nietsdoen en om ook niet-economische verliezen in te calculeren. Zij willen ook betere vermelding van de voordelen van dringende klimaatactie, duurzame consumptie en rechtvaardigheid.

Uiteindelijk komt men tot onderstaande punten die  in het rapport  uitgewerkt  zullen worden:

  • Socio-economische ontwikkeling, veranderend klimaat en klimaatacties  in de regio’s.
  • Huidige en historische CO2 emissies per bron, afvangen  en opslag (per jaar en cumulatief), non-CO2 forcers inclusief SLCF’s[4].
  • Socio-economische en technologische oorzaken die emissies verhogen of verlagen.
  • Regionale/globale veranderingen in het klimaatsysteem en  de oorzaken.
  • Onvermijdbare klimaatverandering door emissies uit het verleden en door inertie in de geofysische[5] en socio-economische systemen.
  • Huidige impact op menselijke en natuurlijke systemen, kwetsbaarheid ; sectoriele en regionale impact en risico’s, inclusief residu risico’s .
  • Stand van zaken van adaptatie en mitigatie inspanningen, capaciteit opbouw  en technologie  en de gevolgen voor duurzame ontwikkeling.

Sectie 3 Lange termijn klimaat en toekomstig ontwikkeling.

De afgevaardigden discussiëren over net-zero-emissie[6], opnieuw het koolstofbudget, restrisico’s, langzame veranderingen, C02 verwijdering (CDR)[7] en zonnestraling management (SRM)[8]. Over dit laatste vraagt België (JPascal van Ypersele?)   om bij geo-engineering de risico’s  en baten in het rapport te verwerken. Japan wil dat technologische disruptie in de lijst van klimaatrisico’s wordt opgenomen. Op vraag van Saoedi-Arabië  wordt besloten om verwijzingen naar managed systems[9], net-zero emissie en ethische en bestuurlijke dimensies uit het rapport te laten. Dit laatste vanwege ‘te beleid voorschrijvend’ is.

Finaal wordt overeengekomen wat in het rapport aanbod moet komen:

  • Scenario’s en projecties, regionale en globale klimaatverandering, mate van verandering, en afhankelijkheid van verschillende forcings.
  • Globale en regionale impact, kosten en baten, risico’s voor natuurlijke en menselijke systemen, afhankelijkheid van het niveau van opwarming en de impact op de socio-economische ontwikkeling.
  • Mitigatie trajecten, globale balans tussen antropogene broeikasgas emissies, afvang en opslag, totaal en overblijvend koolstofbudget, cumulatieve emissies uit het verleden, rechtvaardigheid en socio-economische  gevolgen voor ontwikkeling.
  • Adaptatie, mitigatie en duurzame ontwikkeling, en interacties, inclusief directe en indirecte kosten, baten, co-baten, risico’s, economie en rechtvaardigheid.
  • Diepe onzekerheid, kantelpunten, onomkeerbaarheid, samenvallende gebeurtenissen, gebeurtenissen met grote impact, en de gevolgen voor de maatschappij.
  • Overshoot scenario’s[10], CDR, SRM en hun implicaties
  • Korte  en lange termijn interacties

Sectie 4: Korte termijn reacties in een veranderend klimaat

Deze sectie gaat over wat er kan gebeuren door de klimaatverandering in het tijdsbestek 2030 en 2050 tijdsbestek en de reacties in variabiliteit, milieu- en socio-economische aspecten.

Er ontstaan discussies over : de middelen die moeten ingezet worden en onder welke voorwaarden; dat de systeemtransitie moet versterkt en opgestart worden; en moet er verwezen worden naar rechtvaardige transitie?

India wil een punt bijvoegen over duurzame consumptie en gedragsverandering in de ontwikkelde landen…Sommige (ontwikkelde?) landen hebben daar bezwaar tegen… Wanneer er over klimaat en armoede gesproken wordt is er weerstand tegen omdat de voorstellen te ‘beleids- voorschrijvend’ zouden zijn.

Saoedi-Arabië en Brazilië (opnieuw) verzetten zich tegen een Frans voorstel om de energietransitie op te nemen in de financiering van de mitigatie. Zij vinden dit te verregaand en vragen ‘evenwicht’ en om geen sector te viseren (zouden ze olie bedoelen?) .

India  waarschuwt voor ‘Free Riders’, landen die zoals geen of onvoldoend inspanning willen doen.  Ze verwijzen naar  de  Kyoto  doelen die door sommigen niet gehaald werden (zou onze Vlaamse regering die waarschuwing oppikken?).

Uiteindelijk wordt beslist dat volgende punten in het AR6 moeten uitgeschreven worden:

  • Korte termijn klimaatverandering, de variabiliteit daarin, kwetsbaarheid, de diverse gevolgen, kosten, risico’s voor natuurlijke en menselijke systemen.
  • Korte termijn socio-economische projecten moeten consistent zijn met het doel om de opwarming binnen de perken te houden  en ontwikkelingstrajecten moeten  consistent zijn met de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en betere adaptatie.[11]
  • Overzicht van de verschillende opties om te reageren op de klimaatopwarming, zowel binnen als cross-sectoraal, op geografische schaal, baten en synergiën , directe/indirecte kosten, compromissen die er zullen moeten gemaakt worden, adaptatie risicomanagement en mitigatie.
  • Aanvang en versterken van rechtvaardige systeem transities, inclusief adaptatie en mitigatie, in de context van duurzame ontwikkeling, armoede bannen, voedselveiligheid en rechtvaardigheid
  • Ondersteunende middelen en voorwaarden die nodig zijn, inclusief financiering & investeringen, capaciteitsopbouw, institutionele regelen (wetgeving enz.); internationale samenwerking, technische innovatie en technologietransferten en gedragswijziging bij de verschillende betrokkenen.

Hierna wordt beslist om het AR6 in mei 2022 te publiceren en voor te stellen.

GST- en IPCC AR cyclus

Eerst een woordje uitleg over GST.  Dat staat voor Global Stocktake.  In artikel 14 van het Parijsakkoord van 2015 wordt bepaald dat het CMA[12] periodiek de inventaris (Stock) moet opmaken van de uitvoering van het Akkoord van Parijs  en de collectieve voortgang om de doelstellingen ervan te bereiken beoordelen. De eerste keer dat dit moet gebeuren is in 2023 en zo verder om de vijf jaar.

Omdat de werkingscyclussen  (AR) van het IPCC (5 à 7 jaar) en GST (5 jaar) niet gelijk lopen rijst de vraag of die niet  op elkaar moeten afgestemd worden voor een betere werking.

IPCC twijfelt tussen 2 pistes. Ofwel past het zijn cyclus aan  tegen 2028 (2e GST) ofwel maakt het  tijdig deelrapporten voor GST.  Om de volgende cyclus AR7 rond te krijgen tegen 2028 is het dringend nodig die nu al op te starten. De vergadering geraakt er niet uit en stelt de beslissing uit naar 53e IPCC sessie in het najaar 2020.

IPCC Gender Politiek.

Ook   bij het IPCC is er een probleem met gender gelijkheid.   Op voorstel van een werkgroep worden er een aantal maatregelen genomen rond sensibilisering, praktische maatregelen voor  leden met kinder- of ouderenzorg.

Toelating observator organisaties

Er zijn 5 aanvragen om toegelaten te worden als observator tot het IPCC.

Nl. Sasakawa Peace Foundation (Japan); Dalit Welfare Association (Nepal), Royal Meteorological Society (UK), Institute for Environment and Development Sustainability (België UA)  en Regional Environmental Centre for Central Asia[13].

Er kwam ook een aanvraag van de Heilige Stoel van de Rooms-Katholieke kerk[14]. Daarin vraagt de Heilige Stoel om toegelaten te worden als niet-lid observator Staat. In zijn aanvraag verwijst de Heilige Stoel naar de speciale status van de EU in  het IPCC en vraagt iets gelijkaardigs. De vergadering aanvaardt  principieel de aanvraag, maar is er niet uit in welk statuut precies dat worden zal.   53e IPCC vergadering moet die knoop doorhakken.

IPCC en IPBES

Een eerste aanzet in de zoektocht naar synergiën en gezamenlijke voorstellen rond biodiversiteit en Klimaatverandering is de beslissing om  een gezamenlijke workshop over ‘Biodiversiteit en klimaatverandering’ te organiseren van 12 tot 14 mei 2020 in Londen. UK en Finland gaan die betalen. De resultaten ervan zullen bijdragen aan de IPCC en IPBES rapporten aan CBD COP15[15] (oktober 2020 Kunming-China en UNFCCC COP26 (november Glasgow -UK).

Progressierapporten uit de 3 werkgroepen

WG I [16]: het eerste ontwerp is klaar. 234662 commentaren van 750 experten kwamen binnen.  2e ontwerp wordt op basis hiervan geschreven. 1e ontwerp SPM[17] is bijna klaar voor review door IPCC. Knelpunt : vertalingen duren te lang en wetenschappelijke correctheid. WMO  gecertifieerde vertalers  voeren dat uit.

WG II:[18] een werk in uitvoering, momenteel vooral bezig rond SROCC (Special Report on Ocean and Cryosphere in a Changing Climate).

WGII:[19]  Eerste draft voor AR6 klaar en in review. Er worden nog Webinars georganiseerd met Ngo’s en  zakelijke groepen.

TFI: (Task Force on National Greenhouse Gas Inventories) : de sinds 2019 geüpdatet richtlijnen voor de nationale broeikasgas inventarissen zijn klaar en gepubliceerd. Het voorbereidend werk om SLCF te rapporteren  is aangevat, te beginnen met die van land- en bosbouw en ander landgebruik[20].

Communicatie en externe activiteiten:   Tijdens COP 26 in Glasgow zal er opnieuw een apart paviljoen zijn om het werk van IPCC te tonen. Daarnaast zijn er in 2020 enkele regionale  evenementen in Afrika. In april zou IPCC meewerken  aan een ‘Everest Dialogue’  in Katmandu-Nepal[21].  Dat doet de vraag reizen  hoe het zit met de IPCC vergaderingen die gepland zijn. Er wordt onderzocht of teleconferencing kan helpen.

Eindplenum:

Mevr. Ermira Fida (Albanië )  de nieuwe Deputy-Secretary wordt voorgesteld.

De volgende sessie van het IPCC, de 53e zal doorgaan in Nairobi-Kenia in de gebouwen van UNEP, vermoedelijk eind september/begin oktober 2020.


[1] TG-Data – Werkgroep Data ondersteuning voor Klimaatverandering beoordelingen

[2] Committed Climate Change is de klimaatverandering die volgens de wetenschappers onherroepelijk vast ligt door uitstoot uit het verleden.

[3]  Het Religieus Genootschap der Vrienden, beter bekend als quakers, verouderd Nederlands kwakers, vormt een groep ondogmatische gelovigen, die zijn wortels vindt in de christelijke traditie. Het leven en de overgeleverde uitspraken van Jezus vormen een belangrijke inspiratiebron.  (bron: Wikipedia) Bij het IPCC genieten ze het statuut van niet-stemgerechtigd observator.

[4] Forcers  = elementen die  klimaatverandering veroorzaken.  SLCF : Short Lived Climate Forcers = kort ‘levende’ klimaat forcers. Ze zijn vooral actief de eerste tien jaar na hun emissie. Methaan, ozon, aerosols 

[5] Geofysica : aardwetenschappen, wetenschap ivm atmosfeer of oceanen of vaste aard

[6] Net-zero emissie  : alle menselijke broeikasgasemissies worden uit de atmosfeer gehaald, door  natuurlijke of kunstmatige opslag ervan.

[7] CDR: Carbin dioxid removal – Koolstofdioxide verwijdering

[8] SRM: Solar Radiation Management. Hier raken we aan het controversiële geo-engineering!

[9] Managed systems kunnen bv. olieboorvelden zijn….

[10] Overshoot scenario’s: wat als we  veel te weinig of niets doen….

[11] De zogenaamde SDG’s van de Verenigde Naties : Sustainable Development  Goals

[12] CMA =  Conference of the parties serving as the Meeting of the parties tot he paris Agreement, een heel mondvol hé

[13] Uzbekistan, Kazakhstan, Tadjikistan, Kyrgyzstan en Turkmenistan

[14] De Heilige Stoel is  het centrale bestuursorgaan van de Katholieke Kerk. Dat is dus niet hetzelfde als Het Vaticaan, dat een land is. De Heilige Stoel, waarvan de Paus de leider is, is wel gevestigd in het Vaticaan.

[15] Convention on Biological Diversity

[16] WG I behandelt de fysische wetenschap ivm klimaatverandering

[17] SPM = Samenvatting voor beleidsmakers

[18] WG II  : impact van de klimaatverandering, adaptatie en kwetsbaarheid

[19] WG II : mitigatie en broeikasgasvermindering

[20] SLCF: short lived climate forcers. Kortdurende klimaat forceringen

[21] Uitgesteld wegens Covid-19 epidemie

Reactie toevoegen

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met * .