Geen palmolie of soja meer in biodiesels
De dag voor het WWF-rapport over wereldwijde ontbossing België brandmerkte als een van de grootste indirecte ontbossers ter wereld, beloofde ons land om vanaf 2022 geen biobrandstoffen op basis van palmolie of soja meer te importeren. “België zal vanaf 2022 biobrandstoffen op basis van soja en palmolie verbieden als onderdeel van zijn inspanningen om ontbossing tegen te gaan”, bevestigde federaal minister van Leefmilieu en Klimaat Zakia Khattabi in een verklaring vorige week dinsdag 13 april.
Met deze maatregel zal België net als Denemarken, Frankrijk en Nederland deel uitmaken van het rijtje van Europese landen die biodiesel op basis van palmolie verbieden omdat het gewas in verband wordt gebracht met de grootschalige vernietiging van inheemse bossen en veengebieden voor industriële plantages, vooral in Maleisië en Indonesië. Het verbod is de eerste maatregel van België sinds het in januari 2021 lid is geworden van het partnerschap van de ‘Verklaring van Amsterdam’, dat tegen 2025 een einde wil maken aan ontbossing voor landbouwgrondstoffen.
Khattabi lichtte toe dat de consumptie van biodiesel op basis van palmolie in België tussen 2019 en 2020 vertienvoudigd is tot 231 miljoen liter, een volume waarvoor een landoppervlakte van “meer dan 100.000 voetbalvelden” nodig is. “We weten uit studies dat minstens de helft van die palmolieplantages is aangeplant op land dat onlangs is ontbost,” zei ze. “Deze brandstoffen hebben vanuit klimaatoogpunt weinig of geen voordeel ten opzichte van conventionele fossiele brandstoffen, maar ze leiden tot ontbossing, verlies van biodiversiteit en zelfs tot schendingen van de mensenrechten.”
Biodiesel op basis van palmolie wordt vanaf 2022 verboden op de Belgische vervoersmarkt, biodiesel met soja vanaf 2023. Soja is de voorbije 30 jaar naast palmolie een belangrijke drijvende kracht gebleken achter de ontbossing in de Amazone en de Chaco-bossen in Zuid-Amerika. Het grootste deel van de soja-import uit Brazilië is weliswaar bestemd voor veevoeders, maar een deel van de sojaolie komt in biodiesel terecht.
“Dit is een eerste stap om de negatieve milieu-impact van het federale biobrandstoffenbeleid een halt toe te roepen,” zei Khattabi. “De federale regering zal ook de vraag naar biobrandstoffen verminderen door in te zetten op elektrisch vervoer en spoorvervoer.”
België krijgt van het WWF een veeg uit de pan als één van de grootste Europese importeurs van producten uit ontbossing
De beslissing van Khattabi komt letterlijk geen dag te vroeg. Het WWF-rapport over wereldwijde ontbossing van 14 april, samengesteld door het Stockholm Environmental Institute, neemt België immers onomwonden op de korrel als absolute koploper in de ontbossing door handel. Samen met Nederland (18m² per inwoner per jaar) doen wij het (met 14m² per inwoner per jaar) qua ontbossing voor onze consumptie dubbel zo slecht als de andere EU-landen. Samen met Nederland en nog 6 andere EU-landen zijn wij zelfs goed voor 80 procent van alle geïmporteerde ontbossing in Europa. De producten die tussen 2005 en 2017 de grootste veroorzakers waren van ontbossing door EU-import waren soja, palmolie, rundvlees, houtproducten, cacao en koffie. Prof. Meyfroidt van de UCL noemt de rol van België “echt cruciaal”, niet enkel omdat ons consumptiegedrag veel ontbossing veroorzaakt, maar ook omdat ons land binnen Europa als een importhub fungeert.” Hoog tijd dus om in te grijpen.
Het WWF wil met zijn rapport zowel de consument zelf aan het denken zetten als de politieke leiders in Europa, nu de EU Commissie nieuwe wetgeving gaat presenteren om ontbossing te bestrijden. Vorig jaar nog eisten milieu-organisaties en actiegroepen dat de EU dringend een wetgevend kader zou uitwerken om de ecologische (en sociale) voetafdruk van de producten die we in Europa importeren drastisch te reduceren.
Het behoud van de tropische wouden is sowieso uiterst belangrijk in de strijd tegen de klimaatopwarming, en cruciaal voor de biodiversiteit en de lokale ecosystemen. Maar Béatrice Wedeux van WWF België wil ook dat de EU in haar nieuwe wetgeving specifiek de bescherming van savannes, graslanden en wetlands zou opnemen, “anders is de EU medeplichtig aan de vernietiging van deze ecosystemen.” “De Europese import van soja leidde al tot ‘omvorming’ van de Braziliaanse Cerrado, de meest biodiverse savanne ter wereld”, verduidelijkt ze.
Het WWF wil ook dat grondstoffen beter traceerbaar worden door een transparante toeleveringsketen. Alleen dan kan de consument betere keuzes maken. Daarnaast moeten ook bedrijven en de financiële sector hun verantwoordelijkheid opnemen. Tenslotte is monitoring van mensenrechten zonder meer noodzakelijk, aldus het WWF.
Het WWF stelt, tenslotte, dat de Europese Commissie het rapport moet beschouwen als een ‘laatste wake-up-call’ en dat ze dan ook een sterk en efficiënt wetsvoorstel op tafel moet leggen. Dat moet uitsluiten dat producten die bijdroegen tot de vernietiging van de natuur of tot mensenrechtenschendingen nog op de EU-markt terechtkomen. ‘Het moet ook veel verder gaan dan vrijwillige maatregelen en bedrijven dus duidelijke en bruikbare regels bieden’, aldus nog Schulmeister-Oldenhove, de hoofdrapporteur van WWF. “Momenteel is de EU deel van het probleem, maar met de juiste wetgeving kunnen we een deel van de oplossing zijn”.
Lees en bekijk
Hier kan je het integrale WWF-rapport downloaden.
Hier de aankondiging van het rapport door WWF: “EU consumption responsible for 16% of tropical deforestation linked to international trade – new report”
WWF, Stepping up: The continuing impact of EU consumption on nature
Hier een filmpje van Milieudefensie.nl over de palmolie in onze producten en over de ontbossing hiervoor in Indonesië . Op de website van Milieudefensie Nl staat ook veel bijkomende informatie.
De berichten over het WWF-rapport in
- VRT NWS, Impact consumptie op regenwouden en wetlands groot, zegt WWF
- De Standaard, WWF: België bij grootste Europese importeurs producten uit ontbossing
- De Morgen, België een van de grootste ontbossers binnen de EU, zegt WWF in nieuw rapport
Onze berichten en petitie n.a.v. de bosbeschermingswet waarover de Europese Commissie zich binnenkort buigt.
- Record aantal handtekeningen voor EU bosbeschermingswet
- Stem nu voor het EU wetsvoorstel dat bossen redt!
Onze berichten over het Cerrado-Manifest van Wervel en over de grootschalige ontbossing, in Europa verboden landbouwpraktijken en condities van semi-slavernij in de Cerrado.
- Sterk pleidooi voor sociale en ecologische rechtvaardigheid – Een wereld van verdoken slavernij
- België, Europees koploper ‘duurzame’ soja
- Hoe lokaal is ons vlees?
- Onderteken het Manifest van Wervel over Mercosur
- Petitie No to EU-Mercosur Tradedeal!
- Een wereld vol verdoken slavernij, Luc Vankrunkelsven
- Voeten in Braziliaanse aarde
- De kikker die zich niet laat koken
VOEDSEL ANDERS – Geef agro-ecologische boeren de steun die ze verdienen
Reactie toevoegen