De reportage van Pano over ‘Boeren zonder toekomst‘ liet gelegenheidsblogger boer Pepijn Cuypers van Vark achter met gemengde gevoelens. Hoe kon het zover komen? Er is toch een alternatief? De Grootouders voor het Klimaat wezen al vaker op het belang van kleinschalige, duurzame landbouw, met gemengde i.p.v. industriële bedrijven. Boeren die werken mét de natuur i.p.v. er tegenin. Zo noemden we het. Daarom laten we boer Pepijn graag aan het woord met zijn gelegenheidsblog recht uit de boerenpraktijk.
“De Pano-reportage ‘Boeren zonder toekomst’ liet mij met gemengde gevoelens achter. Enerzijds is de rol die de Boerenbond speelt in heel het verhaal van schaalvergroting en winstbejag op de kap van de landbouwer op zijn zachtst gezegd niet koosjer en dat kreeg veel aandacht. Anderzijds vind ik het een blamage aan de landbouwer dat het zover is kunnen komen, alsof wij niet voor onszelf kunnen nadenken en een georkestreerd orgaan als de Boerenbond nodig hebben om ons te laten begeleiden. Alsof we zonder hun advies geen goede beslissingen kunnen nemen.
Ik ben als landbouwer met een kleinschalig bedrijf niet gebonden aan de Boerenbond. Mocht ik een grote stal willen neerzetten en ik zou voor een lening naar een bank gaan, dan moet die bank voor mij niet bepalen hoeveel koeien ik al dan niet moet houden. Sterker nog, mocht die bank mij vertellen dat ik geen 100 maar 300 koeien moet houden om mijn lening te krijgen, dan zou ik ze ook vertellen wat ze met hun lening kunnen doen: ze houden!
Ik geloof in mijn onafhankelijkheid als landbouwer. Dat is ook de reden dat ik mijn eigen voederwinning op het bedrijf wil hebben, zodat ik niet afhankelijk ben van voerleveranciers en hun marktprijzen. Ik kies voor kleinschalige landbouw, zodat ik geen grote investeringen moet aangaan om producten te verkopen aan een markt die ikzelf niet in handen heb.
Ik denk dat we allemaal stilaan beseffen dat de industriële veehouderij aangepakt moet worden. Eigenlijk is het nooit een zuivere landbouwmethode geweest, al was het maar puur door de mineralenopbouw (die in de reportage trouwens niet echt aan bod komt) die we erdoor creëren. Dat neemt niet weg dat de schrijnende taferelen die we zagen van veehouders die een gigantische investering aangaan en twee jaar na datum te horen krijgen dat ze de boel kunnen sluiten, hallucinant zijn. Hun bedrijven worden de facto waardeloos verklaard. Dat is verschrikkelijk, ongeacht de vraag of ze al dan niet op de verkeerde plaats gehuisvest zijn en of hun bedrijfsvoering al dan niet strookt met de doelen die wij voor ogen hebben. Dat waren ze twee jaar terug evengoed niet.
Ikzelf benader heel veel vanuit mijn buikgevoel. Het was voor mij niet verbazingwekkend om te horen dat de technologische “gadgets” die sommige boeren gebruiken om hun emissies terug te dringen geen zoden aan de dijk zetten en eigenlijk het probleem gewoon verleggen. Mijn buikgevoel zegt ook dat belangenvermenging van adviseur, ontlener, leverancier en wetmaker op zijn minst dubieus is en nefast voor een zuivere economie. Het sterkt mij in mijn idee dat landbouw niet ingewikkeld en technologisch moet zijn. Met breed denken en een goed buikgevoel kom je al een heel eind.
Ik vond het wel een gemiste kans van de reportage om met drie knappe koppen in de agrarische wetenschappen toch met geen concreter alternatief op de proppen te komen dan: ‘ander soort landbouw’ en ‘minder dieren’. Een waarheid als een bus maar niet bijster origineel. Ook de gesprekken met landbouwer Renaat – de enige landbouwer in de reportage die wel bewust gekozen heeft om een alternatief pad te bewandelen – hadden mijns inziens meer inhoud kunnen hebben en zijn keuze beter kunnen belichten.
Samengevat: De Pano-reportage bleef zwaar dreunen op de Boerenbond wat, gezien de winsten die die maakt op de kap van de landbouwers, nooit verkeerd is. Ze miste naar mijn idee wel de kans om echt tot de kern van de landbouwproblematiek te komen: industriële landbouw draait op een keten van: invoer van mineralen – uitstoot hier – en export naar derden.
Meer weten?
- De aandachtige lezer vraagt zich wellicht af hoe boer Pepijn aan de nodige grond komt voor zijn kleinschalig, gemengd bedrijf. Landbouwgrond is immers onbetaalbaar sinds grootinvesteerders alle grond opkopen. Vark, het bedrijf van Pepijn en Sophie in Nijlen, is grond aan het aankopen via De Landgenoten, om hem voor eeuwig te bestemmen voor duurzame landbouw. Zie www.delandgenoten.be/vark.
- Op dinsdag 18 oktober kan je in Café De Nieuwe Vrede (Vredestraat 16 in Antwerpen-Berchem) een lezing bijwonen over duurzame veehouderij door bioboer Pepijn van Vark. Hij wordt bijgestaan door Petra van coöperatie en stichting De Landgenoten. De titel van de lezing luidt “Hoe veehouderij en ecologie verzoenen?”. Meer op de website van De Landgenoten.
Foto’s © Myriam Vertenten
Knap dat dit nu eindelijk duidelijk in de media komt. Veel goede moed en succes met uw acties!