In onbezorgde pre-corona-tijden, toen een live interview in de sofa nog geen risicovolle activiteit was, sprak het milieumagazine Onze Streek met twee actieve leden van het milieufront Omer Wattez, Marc De Bel en Koen Platevoet. Beiden zijn inmiddels ook Bekende Grootouders voor het Klimaat.
Deze inspirerende babbel wilden we u, Corona ten spijt, niet onthouden. Laat u inspireren!
Grootouders voor het Klimaat, Mee met de jeugd op straat
Gepost op 19 maart 2020
Dat niet alle grootouders vastgeroeste babyboomers zijn, wisten we bij MOW natuurlijk al lang. Bij vele van onze anciens hebben de jaren nog geen greintje vat op het enthousiasme en doorzettingsvermogen! En dat geldt zeker voor Marc de Bel en Koen Platevoet. De geniale jeugdschrijver en de bevlogen communicatiespecialist zijn beiden lid van Milieufront Omer Wattez, maar zetten zich ook in voor Grootouders voor het Klimaat (GvK).
Tekst: Joost Elet Foto’s: Claude Descamps
In december 2018 was oud-Zottegemnaar Koen Platevoet nog een doodgewone opa, maar bij de oprichting van Grootouders voor het Klimaat in januari 2019 werd hij plots een gedreven klimaatgrootouder. Hij spendeert veel tijd aan de communicatie van de ‘jonge’ vereniging en organiseerde op 19 februari 2020 een informatieve lezing over de Klimaatverstoring in Oudenaarde. Jeugdauteur Marc de Bel is gek op beestjes, plantjes en natuur en leende zijn bekende kop maar al te graag als ambassadeur van Grootouders voor het Klimaat. Onder andere dankzij hun beider inzet groeide Grootouders voor het Klimaat in geen tijd uit tot een groot succes in Vlaanderen.
Waarom is het enthousiasme voor het klimaatprotest plots zo toegenomen bij onze geliefde grootouders?
Koen: ‘Het engagement van vele grootouders kreeg een nieuwe dimensie onder impuls van de jeugd. Naar het voorbeeld van Nederland, waar de Grootouders elke twee weken aan het parlement met de parlementairen in gesprek gaan, wilden we in Vlaanderen ook iets opstarten. Maar oorspronkelijk begon de hele beweging met een jong, Zweeds meisje dat met een plakkaatje haar schoolstaking aankondigde. Zij zette de spiraal van terechte burgerlijke ongehoorzaamheid in gang.’
Foto: Claude Descamps
Hoe ben jij bij Grootouders voor het Klimaat terechtgekomen, Marc?
Marc: ‘Een vriend, Lode De Vos, vroeg me om erbij aan te sluiten. Ik word vaak gevraagd voor peterschap en dat neem ik aan als ik erachter sta. Zo ben ik sinds vorig jaar ook ambassadeur van Vogelbescherming Vlaanderen. Al vind ik wel dat ze dringend van naam moeten veranderen. Ze beschermen tenslotte ook veel andere dieren. ’
Koen: ‘We hebben ondertussen 70 ambassadeurs van alle slag: oud-politiekers, schrijvers, kunstenaars, wetenschappers, … Elk van hen schreef een verklaring als steun. Het toont aan dat wij alle geledingen van de bevolking vertegenwoordigen.’
Vanaf de jaren ’70 is de mensheid zich ervan bewust dat de CO2-uitstoot vernietigend is voor de natuur. Hoe komt het eigenlijk dat we nu nog verder van huis zijn dan toen?
Koen: ‘In vergelijking met de milieuproblematiek was de klimaatverstoring lange tijd een onzichtbare vijand. Sinds midden vorig jaar is hij ineens heel duidelijk zichtbaar. Wat nu gebeurt, is gerelateerd aan de uitstoot van 40 jaar geleden. Als we vandaag stoppen, zullen we de gevolgen nog 40 jaar voelen. Sommige politici beweren dat de jeugd dan maar moet studeren om het achteraf op te lossen. Ja, sorry dan is het te laat. Elke dag telt.’
Wat kunnen we doen om de politiek en het bedrijfsleven ervan bewust te maken dat we op een point of no return zijn aanbeland?
Marc: ‘Zolang er op dit kleine, door de ruimte zwevende zandkorreltje dat we aarde noemen, tien à vijftien mensen aan de touwtjes trekken met enkel nog meer macht en geld voor ogen, verdampen al die druppeltjes op de hete plaat snel. Soms voel ik me een Don Quichot die het moet opnemen tegen de machthebbers die ervoor zorgen dat er geen milieuvriendelijke toestellen op de markt komen omdat zij er niks meer aan verdienen. En Omdat we dan onafhankelijk worden van aardolie. Maar als je de strijd opgeeft, geef je ze carte blanche om verder te doen en het nog erger te maken.’
Marc de Bel: ‘De jongeren die op straat komen, hebben voor 99,9 % gelijk.’
Koen: ‘De olielobby geeft 200 miljoen dollar per jaar uit aan beïnvloeding. Dat is het grote probleem. Ons land is sinds 1988 één van de oprichtende leden van het IPCC (wetenschappelijke werkgroep van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering ) en kan dus nu niet beweren ‘we hebben het niet geweten’. Hoe mooi zou de wereld vandaag zijn, als 40 jaar geleden de aanzet was gegeven naar een duurzame transitie, weg van het gebruik van fossiele brandstoffen?’
Diezelfde machthebbers bespelen de publieke opinie. Heel veel mensen blijven in het ongewisse over de schaal van het probleem.
Marc: ‘Niet enkel in het ongewisse. Er worden hen gewoon leugens wijsgemaakt! Als je die maar blijft herhalen via het journaal en de kranten, slikken de mensen het op de duur. Zo zijn ze al veertig jaar bezig. Kijk naar de jonge gasten die nu opkomen voor het klimaat. Ze worden zwart gemaakt en bekritiseerd en krijgen een hoop drek over zich heen. Als je dat maar genoeg doet, draait de publieke opinie onbewust mee en daar sturen ze natuurlijk op aan.’
Foto: Claude Descamps
Koen: ‘De eerste golf van betogingen is voorbij en dat zal nooit meer in dezelfde vorm terugkomen. Waarom? Omdat vele klimaatontkenners het spijbelen wilden aanpakken in het Vlaamse Regeerakkoord. Nu hebben de schooldirecteurs een extra wapen in handen. Ze kunnen zeggen dat het deze keer menens is.’
Marc: ‘Ja, maar in onze tijd hadden wij een paar inspirerende leerkrachten. Toen we van de schooldirectie absoluut niet mochten betogen tegen Leuven Vlaams, zeiden ze: ‘Kijk eens, die ramen kunnen open’. En toen waren we weg natuurlijk. Zulke mensen hebben we nodig. De jongeren die op straat strijden voor de goede zaak, hebben voor 99,9 % gelijk. En net zij krijgen zoveel bagger over zich heen. Ik snap dat niet.’
Hebben ze ook gelijk dat we anders gaan moeten consumeren of ons gedrag moeten aanpassen?
Marc: ‘Wat is consumeren? Henry David Thoreau (19de eeuwse ecologist en grondlegger van de burgerlijke ongehoorzaamheid) zei dat een mens maar vier dingen nodig heeft: eten, kleren, een huis en verwarming. Ik zeg dat een mens ook liefde nodig heeft. Tegenwoordig kan je in de kringloopwinkel voor 10 of 20 euro al schoenen, kousen , een t-shirt en een hemd kopen. Voor een huis moet je nog werken. Eten is heel belangrijk, maar dat is betaalbaar en als je een klein stukje grond hebt, kan je al enorm veel zelf kweken. Maar al de rest is luxe. We moeten de mensen daar bewust van maken en zelf het goede voorbeeld geven. Ik heb geen gsm, bankkaarten of auto, hoewel een tweede auto voor ons gezin heel interessant zou zijn. Verder eet ik zo weinig mogelijk vlees.’
Koen: ‘Ik denk dat bij de klimaatjongeren een ander bewustzijn groeit. De kinderen van nu zijn opgegroeid met allerlei voorverpakte zaken en smartphones en plastic wegwerpproducten. En zij zijn net degenen die ons met de neus op de feiten drukken. Als iedereen voor zichzelf nadenkt wat we kunnen doen, staan we al veel verder. Kunnen we niet eens met een trein gaan? Hebben we wel een tweede auto nodig of kunnen we het redden met een deelauto? Moeten we elke dag biefstuk eten? Kunnen we ledlampen installeren, ons huis isoleren of zonnepanelen laten berekenen? Dat is vaak minder duur dan je denkt en het is een investering die opbrengt. Klimaatontkenners wijzen naar de Chinezen, maar iedereen kan in zijn eigen huis met kleine zaken beginnen.
Koen Platevoet: ‘De olielobby geeft 200 miljoen dollar per jaar uit aan beïnvloeding. Dát is het grote probleem.’
Wat zou het ideale toekomstscenario zijn voor jullie kleinkinderen op onze planeet?
Koen: ‘Een lastige vraag!’
Marc: ‘Ik zal het hen eens vragen (lacht). Als je ons vraagt, hoe wij de toekomst zien, dan vrees ik dat we te veel ons eigen perspectief gaan projecteren. We moeten hen steunen en bijstaan, maar onze wil niet opdringen. Wij, de grootouders, de oude wijze indianen, mogen geen ingrijpende beslissingen nemen voor we in discussie gaan met de jeugd. Wat we beslissen zal hen tenslotte veel langer beïnvloeden dan ons. Daarom sta ik zeer positief tegenover Youth for Climate’.
Koen: ‘Als Grootouders voor het Klimaat krijgen we vaak het compliment dat we het goed doen, net omdat we de jeugd steunen, maar ons niet opdringen. We zien onze rol als boog en als beschermer. Wij willen ervoor zorgen dat ze zich gekoesterd voelen en dat ze hun toekomst kunnen opbouwen, maar op hun manier. Het laatste dat we tegen de jeugd mogen zeggen is: in onze tijd was het beter … Als argument is dat beneden alle peil.’
Marc: ‘Ik ben sinds een paar weken aan een sprookje bezig dat begint met: ‘Er was eens lang geleden, toen alles nog zoveel slechter was …’ (hilariteit).
Dit artikel verscheen in de recentste uitgave van milieumagazine Onze Streek. Wil je graag meer lezen? Word lid van Milieufront Omer Wattez voor slechts 12 of 15 euro per jaar. Dan ontvang je Onze Streek vier keer per jaar bij je thuis of digitaal. Bovendien steun je ons op die manier om de natuur, het milieu en het erfgoed te beschermen in de Vlaamse Ardennen en omstreken in de Dender- en Leievallei.
Reactie toevoegen