Een oliebedrijf start met boringen in de Okavango-regio. De waterbevoorrading van een miljoen mensen en een van de belangrijkste natuurparken ter wereld dreigt in gevaar te komen.
Koen Vidal, De Standaard, zaterdag 21 november 2020
Het Canadese olie-exploratiebedrijf ReconAfrica start volgende maand met proefboringen in een gebied zo groot als België. Het maakt hierbij gebruik fracking, een omstreden technologie om aardlagen open te breken met water en chemische stoffen waardoor de olie vrijkomt. Bij dat proces komen ook grote hoeveelheden zwaar vervuild afvalwater vrij.
De afgelopen maanden veroorzaakte dit project grote ongerustheid in Namibië en Botswana. Volgens tegenstanders zal de negatieve impact op de lokale bevolking en het milieu niet te overzien zijn. De Okavango-delta wordt omringd door droog woestijngebied en is de enige bron van water voor meer dan een miljoen mensen.
Unesco-werelderfgoedsite
De regio is bovendien het laatste toevluchtsoord van het San-volk. Nabij de boorplekken bevindt zich de Unesco-werelderfgoedsite van Tsodilo: een gebied van 10 vierkante kilometer met 4.500 waardevolle San-rotsschilderingen waarvan sommige 20.000 jaar oud zijn. Tsodilo staat bekend als het Louvre van de woestijn.
De exploratiezone van ReconAfrica loopt ook dwars door de Kavango-Zambezi Transfrontier Conservation Area: de grootste en belangrijkste Afrikaanse biotoop voor zeven beschermde en bedreigde diersoorten als de olifant, de zwarte neushoorn, de Afrikaanse wilde hond en de grijze kroonkraanvogel.
‘De schade wordt enorm’, zegt Ina-Maria Shikongo, Namibiës coördinator van de Fridays for Future-beweging, die ook de protesten tegen de olieboringen aanvoert. ‘Alles wat in Namibië waardevol is, komt in gevaar: een aanzienlijk deel van de bevolking, onze watervoorziening, de volksgezondheid, beschermde diersoorten, kunstschatten.’
‘Er zijn drie verklaringen waarom de regering van Namibië dit project goedkeurde: smeergeld, smeergeld en smeergeld. Als het over corruptie gaat, hebben onze politici een bijzonder kwalijke reputatie. In het verleden waren er al meerdere schandalen over de uitverkoop van onze natuurlijke rijkdommen. Het feit dat ReconAfrica voor 90 procent de controle heeft over het project en de overheid slechts 10 procent, zegt genoeg. Dit is een zuivere vorm van plundering.’
Shikongo vertelt aan De Standaard dat de Namibische overheid amper communiceerde over dit contract. ‘Toen het nieuws uiteindelijk toch uitlekte, waren we met stomheid geslagen. De bevolking wist van niets.’
Ook volgens Chris Brown, voorzitter van de koepel van milieuorganisaties in Namibië, kwam het nieuws als een onaangename verrassing. ‘Wij monitoren nochtans alle berichten over dit soort projecten’, vertelde hij aan de media. ‘De bevolking werd niet geconsulteerd en dat is een wettelijke verplichting.’
‘Geen negatieve impact’
De kritiek op de Namibische overheid wordt ook aangezwengeld door drie expertenrapporten die werden uitgevoerd in opdracht van National Geographic. Volgens de experts deed ReconAfrica zijn studie over de impact op flora en fauna door middel van een oppervlakkig desktoponderzoek. Er zou geen terreinonderzoek uitgevoerd zijn. Nog steeds volgens die experts zijn lokale gemeenschappen op geen enkel moment betrokken bij het beslissingsproces, iets wat wettelijk verplicht is.
Verder bestaat er grote onduidelijkheid over de vraag of ReconAfrica al dan niet gebruik zal maken van fracking. De Namibische overheid verklaart dat ze hiervoor geen toestemming gaf. In zijn communicatie gaf het oliebedrijf aanvankelijk aan dat fracking wél aan de orde is. Ceo Scot Evans kondigde in juni aan dat hij Nick Steinsberger had aangeworven om de operaties in Namibië te leiden. Steinsberger staat bekend als de uitvinder van fracking. ‘Nick is de pionier van deze techniek’, vertelde Evans aan Bloomberg.
Vorige maand, nadat er over de geplande boringen in de Okavango-delta commotie was ontstaan, verklaarde ReconAfrica-woordvoerder Claire Preece dan weer dat er niet aan fracking zal worden gedaan. Aan National Geographic- zei Preece dat de olieboringen een ‘verwaarloosbare’ milieu-impact zullen hebben.
Het Namibische ministerie van Mijnen en Energie treedt dat standpunt bij. ‘De voorgestelde exploratie-activiteiten zullen geen negatieve impact hebben op het Okavango-ecosysteem.’ Dit project heeft alleen maar voordelen, staat in een nota van het ministerie: extra belastinginkomsten, kennisoverdracht, werkgelegenheid, infrastructuur voor de lokale bevolking.
‘Laat u niets wijsmaken’, reageert milieu-activiste Ina-Maria Shikongo. ‘Ofwel liegt de Namibische regering, ofwel liegt ReconAfrica, ofwel liegen ze allebei: maar ze zullen wel degelijk fracking gebruiken. Ze hebben er maandenlang mee uitgepakt en met Steinsberger engageerden ze de peetvader van fracking.’
Met toestemming overgenomen van Koen Vidal in De Standaard ■
Wat de gevolgen zijn voor een bevolking die geen inspraak heeft, hoort u in dit filmpje.
Het is totaal onverantwoord dat Reconafrica boringen doet via frackingin een gebied d
Het is totaal ontoelaatbaar en vanuit milieu standpunt onverantwoord dat Reconafrica boringen doet in een gebieds d
Het is totaal ontoelaatbaar en vanuit milieu standpunt onverantwoord dat Reconafrica boringen doet in een gebied dat beschermd is. Dit moet stoppen.