20 jaar geleden zag Oikos Tijdschrift het levenslicht. 10 jaar geleden ontstond de denktank die werkt aan een sociaalecologische transitie. Een gesprek met Dirk Holemans – coördinator van Oikos – over vooruitkijken, de nood aan empathie en de kracht van steden.
10 jaar denktank Oikos. U lijkt me een tevreden man.
Absoluut (lacht). Oikos bleek al onmiddellijk succesvol. We verspreiden nieuwe ecologische ideeën en willen zo de voedingsbodem voor politiek groen versterken. En ja, er is nu het fenomeen van de klimaatontkenning. Ook de Vlaamse Regering weigert een klimaatbeleid te voeren. Gelukkig betekent dat niet dat iedereen daarin volgt.
Voeren steden een ander klimaatbeleid dan hun nationale regeringen ?
Ja. Kijk bv. naar steden die afstand nemen van de auto: Gent, Mechelen of Leuven. Steden hebben veerkracht en zijn ‘toekomstvaardig’, zoals men in Duitsland zegt. Ik geloof ook sterk in de kracht van netwerken. Zo heb je de “fearless cities ”, die een positief migratiebeleid voeren tegen hun rechtse regeringen, die drijven op angst. In steden is er een omslag bezig, op het platteland niet.
U was in een opiniestuk scherp voor de Vlaamse Bouwmeester…
Inderdaad. Inhoudelijk heeft de Bouwmeester gelijk, maar zijn polariserende toon heeft de kloof tussen stad en platteland vergroot. Ik pleit voor empathie. We moeten een transitiepad uittekenen dat rechtvaardig aanvoelt, anders komen mensen in opstand. Daarom heb ik begrip voor de gele hesjes in Frankrijk. Macron geeft eerst een lastenverlaging voor de rijken en maakt dan, om zijn groen imago op te poetsen, de diesel duurder. Dat voedt de ongelijkheid. Mensen zijn best bereid om mee te stappen, als ze voelen dat er billijkheid is.
Verkeer veroorzaakt veel onbehagen. Is het ook een breekijzer voor de sociaalecologische transitie ?
Te veel verkeer toont ons het belang van bereikbaarheid en nabijheid. In de Denderstreek lees je verhalen over een materniteit, of een mutualiteit die sluit, een bancontact of winkel weg… Allemaal diensten waarvoor je je dan moet verplaatsen. Dat geeft onbehagen.
Is er een oplossing voor dienstverlening die wegebt, een soort van verknoopte dienstverlening ?
In delen van Nederland en Duitsland zie je mensen de laatste winkel overnemen en er een coöperatie van maken; met buurtwinkel, postpunt, aanspreekpunt ziekenfonds… Zover mogen wij het niet laten komen. Wat we nodig hebben is een overheid die zich niet terugtrekt, maar door samenwerking met actieve burgers plekken van dienstverlening mogelijk maakt.
Tot slot: zag Oikos de jonge klimaatbeweging aankomen en hoe belangrijk zijn ouderen in de transitie ?
De jonge klimaatbeweging was een vonk op het juiste moment en is een enorme bron van hoop. Een jonge generatie die duizenden mensen mobiliseert, da’s een heel emancipatorische kracht. Ouderen zijn heel belangrijk in die transitie. Een anekdote: op Ecopolis (evenement rond een duurzame toekomst) zei Hugo Van Dienderen van de GvK ‘dat ouderen achter de jongeren staan’. Reactie van de jongeren: “De ouderen moeten niet áchter ons staan, ze moeten volle bak meedoen”
Illustratie: maakt gebruik van foto van Renaat Van Rompaey (CC BY 3.0)
Reactie toevoegen