Wat hebben de uitwerpselen van een walvis te maken met dat zo dringende probleem van de klimaatcrisis? Bioloog Leen Gorissen legt het helder uit in haar boek (*). De kaka van walvissen is rijk aan ijzer en stikstoffen. Dat zijn twee ingrediënten die goede mest vormen voor plantaardig plankton in de Oceaan. Het zijn die miniorganismen die het broeikasgas CO2 opnemen. (Inderdaad het gas dat wij sinds de industriële revolutie in snel tempo toevoegen aan de bestaande broeikasgassen en die verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis.)
En omdat dat plankton zo talrijk is, met dank aan de walvissen, neemt het zo maar eventjes 37 miljard ton CO2 op. Dat is vier keer zoveel als het Amazonewoud.
Ongelooflijk. Ik dacht dat het Amazonewoud de long van de aarde was.
Ook dode walvissen helpen in de strijd tegen de klimaatcrisis. In hun indrukwekkende lijf slaan ze enorme hoeveelheden CO2 op. Die lichamen zakken na hun dood naar de bodem van de zee en daar blijven de broeikasgassen opgeslagen. Dat is ook alvast CO2 dat niet bijdraagt aan de klimaatcrisis. Waar zelfs dode walvissen goed voor zijn…
CO2-stofzuigers?
Ingenieurs breken zich het hoofd hoe ze de enorme hoeveelheid broeikasgassen die we hebben toegevoegd aan de dampkring er weer kunnen uit halen. Ze bedenken reuze stofzuigers en willen pijpleidingen aanleggen naar vroegere olievelden om daar CO2 op te slaan. In het jargon heet dat Carbon Capture and Storage, CCS.
Ik denk samen met Leen Gorissen dat het slimmer is de walvissen dat werk te laten doen. Het kost dan géén extra grondstoffen en energie om die stofzuigers en pijpleidingen aan te leggen.
Mariene biologen weten ons te vertellen dat er nu één miljoen walvissen rondzwemmen in de oceaan. Vóór de industriële walvisvangst met haar indrukwekkende fabrieksschepen waren het er vier miljoen. Die zouden dus 16 keer zoveel CO2 kunnen opslaan als het Amazonewoud.
Stop de walvisvangst
De walvisvangst is vorige eeuw zo verdedigd: walvissen zijn een grote concurrent van de visvangst omdat sommige soorten vis eten. Dus hoe minder walvissen, hoe meer vis. Dat was een kortzichtige redenering, blijkt nu. Zones in de oceaan met nog veel walvissen herbergen ook meer vis. Dat komt omdat veel vissen zich voeden met… jawel dat plankton. En hoe meer walvissen, hoe meer vissen dankzij de kaka.
Overigens zorgt dat plankton nog voor iets dat we allemaal erg nodig hebben om te leven: zuurstof. Die piepkleine zeewezentjes produceren de helft van alle zuurstof op aarde.
Sinds de helft van vorige eeuw is er de Internationale Walvisvaartcommissie. Die probeert met vangstquota het uitsterven van walvissoorten tegen te gaan. Maar landen als Noorwegen en Japan storen zich daar niet aan. Ik denk dat we nu een argument meer hebben om de jacht helemaal stop te zetten. En meer walvissen betekent ook meer gewone vissen en dat is dan weer goed voor de visvangst.
Wat de terugkeer van walvissen ook zal bevorderen is meer zorg voor de oceaan. Al dat plastic en al die pesticiden en andere chemisch afval zijn natuurlijk ook niet gezond voor onze walvissen. En ook niet voor gewone vissen, vogels en… de mens.
De les
We moeten meer nadenken over gevolgen op langere termijn, als we denken oplossingen te hebben gevonden. Door natuurherstel beteugelen we de klimaatcrisis. En dus zorgen we voor minder overstromingen, bosbranden, hittegolven die noodlottig zijn ook voor mensen. Leen Gorissen zegt: “We moeten leren van de Natuurlijke Intelligentie.” De natuur is met haar intelligentie al 3,5 miljard jaar op zoek hoe ze het best leven kan bevorderen. Daarbij blijken wezens die samenwerken, zoals onze walvissen en het plankton, het meest succesvol. Dus laten we samenwerken met elkaar en met de natuur tegen die verdomde klimaatcrisis.
Hugo Van Dienderen, 5 januari 2021
*Leen Gorissen, Building the Future of Innovation on millions years of Natural Intelligence (2020)
Illustratie: foto van Wikimedia Commons, Dr. Haus (bewerkt), CC BY-SA 3.0
Reactie toevoegen