WP_20190824_16_37_17_Pro AA

Klimaatcafé Antwerpen

Flink wat volk op 24 augustus voor het allereerste Antwerpse Klimaatcafé met Francesca Vanthielen, Youth4Climate, Scientists4Climate, Teachers4Climate, Climaxi, de Grootouders voor het Klimaat en Generation T in het in het Boekenbergpark in Deurne. Ook flink wat Grootouders  tekenden present. En GvK-ambassadeur Jan Stel.

In de schaduw van tientallen eerbiedwaardige bomen en tegen de achtergrond van het kasteel midden in het park bliezen ze verzamelen. Het werd een gemoedelijke bijeenkomst, met een keur aan boeiende sprekers en enthousiaste artiesten. Francesca van Thielen, bezieler van de ‘Klimaatzaak’, bracht een uitnodigend verhaal naar iedereen die Antwerpen leefbaar wil houden en Katrin Van de Troost van Climaxi lichtte toe waarom de klimaatstrijd sociaal moet zijn. Kevin Van Sundert legde de relatie tussen ecosystemen en klimaatverandering uit.

De eye-opener was echter Hans Bruyninckx, directeur van het Europese Milieu Agentschap, die de internationale milieu-uitdagingen toelichtte. Hij benadrukte dat we om een ‘viergradenwereld’ (opwarming met 4°C tegen het einde van de eeuw) willen vermijden, alle belangrijke systemen totaal moeten hertekenen: voedselvoorziening, mobiliteit, energie, stedelijke omgeving en het handelssysteem. Zijn voordracht kreeg unaniem alle lof.

Ook Francesca Van Tielen kon op veel bijval rekenen. Zij tipte onder meer de docu “The Merchants of Doubt”, die de gelijkenissen tussen de tactieken van de tabaksindustrie en de fossielindustrie blootlegt. Beide zaaien immers bewust twijfel over de nefaste invloed van hun sector voor de menselijke gezondheid en het klimaat.

Het eerste Klimaatcafé was hiermee een groot succes. Met dank aan Raf Ponnette (Stewards of supporters for climate) en Nele van Teachers for climate, die het leeuwendeel van de organisatie op zich namen! “Let’s unite behind science!” (Greta Thunberg)

Youth en Students in volle concentratie
Grootouders voor het Klimaat flankeren Hans Bruyninckx

Fotolink 1Fotolink 2

Waarom de lezing van Hans Bruyninckx grote indruk maakte? Lees onderstaand verslag van Margriet Schoot.

Presentatie Hans Bruyninckx 24/08/2019

Tijdens het Klimaatcafé op 24 augustus 2019 in het Boekenbergpark in Antwerpen hield Hans Bruyninckx, directeur van het Europees Milieu Agentschap (EEA), een uitgebreid verhaal over zijn werk en de functie van zijn instelling, waar hij sinds zes jaar directeur is.

Het EEA is een agentschap van de Europese Unie. Hij verschaft betrouwbare, onafhankelijke informatie over de omgeving en is een belangrijke informatiebron voor degenen die betrokken zijn bij het ontwikkelen, aannemen, uitvoeren en evalueren van milieubeleid, en ook voor het grote publiek. Als zodanig is hij de waakhond van het Europese milieu/klimaatbeleid. De belangrijkste klanten zijn de grote Europese instellingen: commissie, parlement, de Raad, de lidstaten. Maar ook het grote publiek en het middenveld kunnen gebruik maken van de verzamelde info. Het is steeds de bedoeling om nieuwe kennis te vertalen naar beleidsmakers. Zie https://www.eea.europa.eu/nl

Het agentschap EEA moet naar de lidstaten voortdurend duwen en drukken, maar werkt binnen het Europese systeem. Het analyseert de rapporten die de lidstaten verplicht zijn te maken.

30 JAAR GESCHIEDENIS VAN DE KLIMAATWETENSCHAPPEN

30 jaar geleden zijn de klimaatwetenschappers begonnen met waarschuwingen en is onder Ronald Reagan het IPCC opgericht. Dit is het VN-panel van klimaatwetenschappers, https://www.ipcc.ch/about/. Wat hebben de waarschuwingen opgeleverd? Sinds het inwerkingtreden van het Kyotoverdrag in 1997 is de uitstoot wereldwijd met 65% toegenomen. Vooral in Azië, India en delen van Latijns-Amerika is de uitstoot enorm gestegen, vooral omdat aan die (ontwikkelings)landen indertijd nog geen normen werden opgelegd. En het ging alleen maar over het energiesysteem, zeg maar de fossiele verbranding als energieleverancier. Nu is een nieuw verdrag in de maak omdat de verhouding tussen de landen totaal veranderd is, in de richting van Noord meer dan Zuid, de oliestaten meer dan Afrika, West-Europa meer dan Oost-Europa, kortom: de grote uitstoters meer dan de kleine.

BELGIË

In Europa is na Kyoto de 20-20-20-regel afgesproken. Doelstelling voor alle lidstaten samen tegen 2020: 20% minder broeikasgassen, 20% hernieuwbare energie, en 20% meer energie-efficiëntie. België haalt maar één van de drie doelstellingen, dat van de energie-efficiëntie. En dan is er rekening gehouden met de context, die maakt dat de doelstellingen lager zijn gelegd. België is daarmee een van de laagst geklasseerde landen en het land met de tweede grootste kloof tussen datgene wat men beloofd heeft en het aantal maatregelen. Ofwel neemt België niet de juiste maatregelen ofwel worden ze niet uitgevoerd. Het zijn nochtans bindende afspraken, waar een sanctiemechanisme aan vastzit.  Europa als geheel zal die doelstellingen wel halen en is het enige werelddeel dat zich houdt aan de afspraken. Vlaanderen investeert wel 2.5 miljard in Ineos, waarvoor 55 ha bos moet gekapt worden.

PARIJS

In 2015 is het Parijsakkoord gesloten, waarbij alle deelnemende landen beloofd hebben om de opwarming globaal ruim onder de 2°C te houden, maar met een verder streven naar 1.5°. Europa is hier ook koploper.

NU NAAR 2019 EN DE TOEKOMST

Ondertussen groeit door de daadwerkelijke opwarming het besef dat we er niet gaan komen als we ons uitsluitend blijven richten op het energiesysteem. Dus kijkt men nu ook naar adaptatie, het aanpassen van onze omgeving aan de veranderingen in het klimaat. Hier is nog heel veel werk aan, want er gaan veel minder middelen naartoe. Denk aan het opvangen van de stijging van de zeespiegel.  Het wordt almaar duidelijker dat een transitie nodig is in alle belangrijke systemen: niet alleen het energiesysteem, maar ook de voedselproductie, het mobiliteitssysteem, de stedelijke omgeving, en ten slotte het handelssysteem.  We moeten ambitieus zijn op al die terreinen.

In het klimaatfonds van de VN zit 100 miljard, wat maar een druppel op een hete plaat is, want slechts een fractie van wat er in de financiële wereld omgaat. De middelen zouden moeten gaan naar de armste landen om hen te helpen met de nieuwste duurzame technologieën.  Het EEA is nu bezig pensioenfondsen en investeringsbanken aan te spreken om te desinvesteren in niet-duurzame oplossingen.

Ursula von der Leyen, de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, tekent voor een veel ambitieuzer traject van 2020 tot 2030. In plaats van jaarlijks 1% minder uitstoot moet Europa naar jaarlijks 1,6% minder uitstoot gaan, dat is 60% meer! De klimaatdoelstellingen moeten doorwerken in het beleid op alle terreinen, om in 2050 klimaatneutraal te zijn.

ER ZIJN NOG TWEE GROTE PANELS VAN DE VN. Europa is sterk vertegenwoordigd in alle drie de panels.

– IPPS werkt rond biodiversiteit en ecosystemen. Nu wordt voor het eerst ook verband gelegd met klimaatverstoring. De ecosystemen moeten dringend versterkt worden voor ze ineenstorten.

– IRP kijkt naar grondstoffengebruik. Het laatste rapport is voorgesteld in Katowice vorig jaar. Conclusie is dat het huidige gebruik van grondstoffen absoluut niet compatibel is met de klimaatdoelstellingen. Je moet kijken naar economie en naar het gedrag van de mensen.

Hans Bruyninckx heeft ten slotte nog 2 belangrijke boodschappen:

  1. Klimaatmaatregelen hebben een zeer hoge urgentie
  2. We moeten het integraal aanpakken. Er is geen andere weg dan een systeemaanpak als we een viergradenwereld willen vermijden. Een viergradenwereld is een globale stijging met 4°C tegen het einde van de eeuw.

We bedanken Hans Bruyninckx hartelijk voor zijn bijdrage aan het klimaatdebat en voor de tijd die hij genomen heeft om met en voor ons te praten.

Margriet Schoot , 7 sept 2019

Reactie toevoegen

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met * .