Marc Desmet
Leerdoelstellingen Online Cursus Klimaatverandering
Klimaatverandering is misschien wel de grootste uitdaging van onze tijd. Menselijke activiteit heeft de planeet al met één graad Celsius opgewarmd ten opzichte van pre-industriële tijden. De effecten daarvan voelen we door record hittegolven, extremere droogte, bosbranden en overstromingen.
Als we met het huidige tempo fossiele brandstoffen blijven verbranden, warmt de planeet tegen 2050 twee graden op – de drempel die veel wetenschappers als een gevaarlijk omslagpunt beschouwen.
In deze cursus gaan we op zoek naar de wetenschap achter deze projecties.
Aan het einde van deze cursus zullen we:
- Een wetenschappelijk inzicht ontwikkeld hebben in HOE het klimaatsysteem is veranderd;
- begrijpen WAAROM het klimaatsysteem verandert en de aard van die veranderingen begrijpen;
- een systeembenadering ontwikkeld hebben voor het analyseren van de effecten van klimaatverandering op zowel natuurlijke als menselijke systemen.
De cursus behandelt de basisprincipes van de atmosferische wetenschap, methoden
voor het verzamelen van klimaatgegevens en het volgen van broeikasgasemissies.
Het introduceert elementaire klimaatmodellering en onderzoekt de impact van
verschillende scenario’s voor broeikasgasemissies.
Ten slotte schetst het de effecten van klimaatverandering op ecologische, sociale, economische en menselijke systemen, van koraalriffen en zeespiegelstijging tot stedelijke infrastructuur. De cursus volgt het stramien van het 5e evaluatierapport van het Intergouvernementeel Panel van de Verenigde Naties over klimaatverandering (IPCC – oktober 2014).
Module 1: Introductie Klimaat en klimaatverandering
Klimaatverandering is een van de, zo niet de grootste, uitdaging van onze tijd. De klimaatwetenschap is zo zeker als alles in de wetenschap, bv. de wetenschap van de zwaartekracht (wie twijfelt daaraan?).
We hebben de planeet al ongeveer met 1° Celsius opgewarmd door onze uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer. En dat door de verbranding van fossiele brandstoffen en andere menselijke activiteiten.
We zijn op weg om, bij ongewijzigd beleid en gedrag, tegen het midden van deze eeuw 2 graden Celsius te halen. We voelen de effecten trouwens al een tijdje. We noteerden drie opeenvolgende recordjaren 2014, 2015 en 2016; dat waren tot dan de heetste jaren ooit.
Extreme hittegolven, droogte, bosbranden en overstromingen komen voor in het hele noordelijk halfrond, het signaal van het klimaat dat klimaatverandering is gearriveerd. De effecten van klimaatverandering zijn niet langer subtiel. In de zomer van 2018 en 2019 zagen we dat in real-time op onze televisieschermen, onze kranten en sociale media.
We zien klimaatvluchtelingen in plaatsen zoals het laaggelegen eiland Kiribati waar kustdorpen onder water komen te staan, ondanks de bouw van beschermende muren. (foto uit 2009…. Staat het huis er nog?)
We hebben ongeveer de helft van het zee-ijs verloren in het Noordpoolgebied, dat binnen enkele decennia ijsvrij wordt. Zelfs als we nu stoppen CO2 uit te stoten, dan nog zullen we de gevolgen van klimaatverandering blijven voelen de komende eeuwen.
Het is dus van belang dat zo veel mogelijk mensen inzicht verwerven en de hoogdringendheid van het probleem snappen. Daar hoop ik met deze (samenvatting van) de cursus van Prof. Dr. Mann van de Penn State University toe bij te dragen.
Wat zullen we leren:
- Principes van de atmosferische wetenschap
- Verzameling en interpretatie van klimaatgegevens
- Zero-dimensionale energiebalansmodellen
- Eendimensionale energiebalansmodellen
- Algemene circulatiemodellen
- Koolstofemissiescenario’s
- Toekomstige projecties van klimaatverandering
- Effecten op menselijke systemen
- Emissiereductiepaden
De structuur van deze cursus volgt ruwweg die van de IPCC-rapporten.
Het klimaatsysteem is een complex systeem. Wanneer een deel van het systeem wijzigt, bijvoorbeeld door CO2 toe te voegen aan de atmosfeer, heeft dat verreikende effecten binnen en tussen andere subsystemen. Denk aan de oceaan, de cryosfeer (ijs), de biosfeer, (leven op deze planeet), en menselijke systemen zoals stedelijke infrastructuur en economie en de (nationale) veiligheid. Het belangrijkste is dat je een systeembenadering ontwikkelt om de impact van de klimaatverandering op zowel de planeet als de mensen te begrijpen.
Wanneer we de klimaatwetenschap goed begrijpen, kunnen we dit in actie omzetten. Dan pas zullen we uiteindelijk de uitstoot kunnen beperken en voorkomen dat onze planeet opwarmt boven gevaarlijke niveaus.
In de volgende bijdrage, over enkele dagen ter beschikking, zoomen we in op ‘Wat is de klimaatverandering’.
Tot dan. Marc
Reactie toevoegen