In deze module bekijken we via 4 RCP’s de toekomst en de verschillende scenario’s op basis van toekomstig menselijke activiteit en emissies van broeikassen.
Module 5.1 introductie in de 4 Repesentatieve Concentratie Paden (RCP’s) en hun verschillende sociale en milieu gevolgen.
De IPCC-rapporten 1 tot 4 waren SRES-scenario’s (Special Report on Emission Scenarios). Daarin werden verschillende aannames gedaan in verband met bevolkingsaangroei, technologie, globalisatie, sociale waarden enz. Ze hielden echter geen rekening met pogingen om de CO2 uitstoot te verminderen
Het IPCC rapport nr. 5 van 2014 deed dat echter wel door verschillende RCP’s uit te werken. RPC 2.6 is bijvoorbeeld een projectie waarbij de mensheid er in slaagt een sterke reductie te realiseren in de CO2-uitstoot en zo onder de 2 °C opwarming blijft. RPC 8.5 is het ‘business as usual’ scenario waarbij we vrolijk verder op de ingeslagen weg blijven meer en meer C02 uitstoten.
De RPC’s zijn mogelijke werkelijkheden die zich zouden kunnen realiseren, naargelang ons gedrag als mensheid. Ze zijn dus zeker niet definitief en onafwendbaar. Ze geven de vooruitzichten weer tot 2100. Daarna gaat men uit van een zekere stabilisatie.
Zoals in alle moderne klimaatmodellen houden ze rekening met allerlei parameters : klimaat, economie, ruimtegebruik, demografie, energiegebruik enz.
Dé conclusie van het 5e rapport is : 2°C of meer opwarming is gevaarlijk voor de mensheid!
Elk scenario veronderstelt beslissingen van de mens in verband met broeikasgasuitstoot.
RCP 2.6 gaat er van uit dat we de concentratie van CO2 beperken tot 450 ppm. Nu zitten we al boven 417 ppm. Ons budget wordt dus heel beperkt de komende jaren. In dit scenario piekt de forcing naar 3W/m2, om in 2100 terug te zakken naar 2,6W/m2 (vandaar de naam RCP 2.6). Dus RPC 4.5 , 6.0 of 8.5 stabiliseren in 2100 respectievelijk op 4,5W , 6W of 8,5W/m2. Dat laatste is het ‘business as usual’ model. Dat betekent dat de aarde 3 keer zo veel energiewarmte zou vasthouden als voor de industriële revolutie en een opwarming van gemiddeld 4 à 5°C zou kennen.
In oktober 2018 bracht het IPCC een Special Report uit op basis van nieuwe inzichten. Daarin werd gesteld dat we de opwarming onder de 1,5 °C moeten proberen te houden. De opwarming werd toen al op ongeveer 1°C geschat.Tussen 2030 en 2052 bereiken we +1,5°C bij ongewijzigd beleid. Sommige wetenschappers zeggen zelfs dat deze projectie van het IPCC te conservatief is en dat we naar minsten 2°C meer gaan in 2050.
5.2 C02 -concentraties stabiliseren
Hoe kunnen we de gevaarlijke opwarming van het aards klimaat onder de 1,5°C in 2100 houden en wat kost ons uitstelgedrag?
We leerden ondertussen dat hoe hoger en langer onze CO2 uitstoot duurt, hoe hoger de concentratie ervan in de atmosfeer en hoe hoger de gemiddelde temperatuur op aarde zal worden.
Ergens in de 21e eeuw (deze dus) moeten we onze uitstoot stabiliseren en naar beneden brengen. Hoe langer we wachten hoe moeilijker dat zal worden.
Willen we op maximaal 550 ppm uitkomen, dan mogen we maximaal nog 9 gigaton/jaar uitstoten. Dan pieken we voor 2050 en verminderen naar 6 gigaton/jaar. (zie de dikke blauwe lijn op onderstaande afbeelding). Dit is wel een scenario waarbij we boven +2°C opwarming gaan.
Willen we onder de 2 °C opwarming blijven, dan mogen we de drempel van 450 ppm niet overschrijden. Dan hadden we de piek al in 2010 moeten bereiken (7,5 gton/jaar) en dan verlagen naar 4,5 gton/jaar (of 33% lager dan in 1999) tegen 2030.
DAT HEBBEN WE ECHTER NIET GEDAAN!
Ons uitstelgedrag zorgt dus voor een ‘boete’. Voor elk jaar dat we de CO2 uitstoot niet verminderen, wordt het moeilijker om onder de 450 ppm te blijven en moeten we nog meer verminderen op kortere tijd.
Even zagen we in 2016 een afvlakking (flatten the curve, van waar kennen we dat nog?), zelfs een lichte daling die in lijn was met RPC 2.6. Spijtig genoeg hebben we dat traject vlug verlaten en zitten we sindsdien weer in RPC 8.5.
Willen we de temperatuurstijging onder 2°C houden in 2100 dan moeten we de volgende tien jaar onder de 10gton/jaar blijven en tegen 2050 met 80 % verlagen. Zoniet gaan we boven die grens.
Ondertussen mogen we niet vergeten dat methaan, lachgas, ozonvervuiling het CO2 broeikaseffect versterken. We brengen die in rekening in onze modellen via omzettingen naar CO2 equivalenten. Zo komen we aan 485 ppm bij gelijk beleid en dat zou ons ons een stuk boven de +2°C opwarming brengen. Maar er zijn ook afkoelende effecten die wij veroorzaken (aerosollen, sulfaten die we uitstoten). Die hun effecten zijn gelijk aan ongeveer 60 ppm en verminderen de opwarming met ongeveer -0,8W/m2. Zo komen we uit op : 485-60 ppm = 425 ppm (waarvan CO2 410).
Omdat dit redelijk dicht bij elkaar ligt, spreken en schrijven wetenschappers meestal enkel over de CO2 equivalent effecten. Maar weet dus dat die licht onderschat zijn hierdoor.
Willen we naar minder dan 1.5°C dan moeten we onze uitstoot halveren tegen 2030 en naar 0 of negatief brengen in 2050. Hoe langer we wachten met maatregelen om de uitstoot terug te dringen, hoe sneller en drastischer we dat zullen moeten doen. En dat zal de kostprijs en impact op de mensheid groter maken.
Tijdens deze ‘zachte’ lockdown in corona tijden zien we al welke impact het ‘stilleggen’ van de economie heeft op ons allen. Denk dan aan : thuis blijven/werken (niet auto-rijden), niet vliegen, terugschroeven productie,…
Beseffen we wel ten volle wat de gevolgen zullen zijn voor onze kinderen en kleinkinderen wanneer we onze economie weer zullen opstarten zoals voor de crisis? Dan gaan we terug naar het ‘abnormaal’ vernietigen van onze eigen leefomstandigheden op termijn. Over 10 à 15 jaar zal dan van onze kinderen en kleinkinderen een nog grotere en langduriger inspanning gevraagd worden om de klimaatopwarming onder controle te houden. Of neen, beter gezegd : om de gevolgen van de ongecontroleerde opwarming zo veel mogelijk te beperken. Dat zal nog veel ingrijpender zijn dan wat we nu meemaken met de coronacrisis.
Vandaar dat overal nu stemmen opgaan om de heropstart van de economie te koppelen aan een groene opstart. Veel van de kosten die we zullen moeten doen voor de heropstart van de economie zijn evengoed bruikbaar om dat op een duurzamere manier, koolstofarmer te doen. 1 investeringskost voor 2 oplossingen. Wat een goede slogan om reclame mee te maken he !
Alle illustraties zijn schermafdrukken van de cursus ‘Climate Change, the science’ van de SDG academy en vallen onder creative commons licentie.
Reactie toevoegen