Kris Merckx is vooral bekend van Geneeskunde voor het Volk (GvhV), een van de eerste groepspraktijken in België, en van het conflict met de Orde van Geneesheren. GvhV wou namelijk geen remgeld vragen aan de patiënt.
Al tijdens zijn medische studies aan de KUL was Kris Merckx opvallend geëngageerd, als preses en als actieve deelnemer aan de studentenrevoltes van 1966 en 1968. Later was hij betrokken bij de oprichting van Amada (Alle macht aan de arbeiders), de voorloper van de huidige politieke partij PVDA. Voor de partij heeft hij een aantal jaren voltijds politiek gewerkt, als nationaal woordvoerder van de PVDA en hoofdredacteur van het weekblad Solidair. Hij zetelde in de gemeenteraad van Hoboken en later in de provincieraad van Antwerpen.
Als huisarts en gemeenteraadslid was Kris Merckx een van de gangmakers van de strijd tegen de loodvergiftiging in en buiten het bedrijf Métallurgie Hoboken (1974-1982).
Met Kris Merckx hebben we er een ambassadeur bij met een uitgesproken engagement. Uit zijn motivatiestatement blijkt dat hij de problematiek van de klimaatverstoring actief blijft volgen.
Graag word ik ambassadeur van Grootouders voor het klimaat.
Op 9 januari 2019 zagen mijn vrouw en ik onze 15-jarige kleindochter Rosa ’s avonds aan de keukentafel een bijzonder huiswerk afmaken. Geen schooltaak maar wel een tekening op een kartonnen bord: een klok op vijf na twaalf en daaronder: ‘Hete zomers, tsunami’s, droogte, klimaatvluchtelingen… Michel & je 4 klimaatministers, waarop wacht je? Doe het nu.’ De dag erna trok ze er mee naar de eerste scholierenbetoging voor het klimaat in Brussel. Als grootouders waren we fier dat ze deel uitmaakte van die drieduizend jongeren. Sommigen noemden hen ‘klimaatspijbelaars’. Het zou al snel een eretitel worden. En terecht.
Het is inderdaad al vijf ná twaalf voor de redding van onze planeet en de mensheid. Uit twee boeken die dat overtuigend documenteren citeer ik een passage.
Kate Raworth in ‘Donuteconomie, In zeven stappen naar een economie voor de 21ste eeuw’ (NwA’DAM, 2017): “De mondiale ecologische voetafdruk van de hoge-inkomenslanden is reeds veel groter dan de aarde aankan. Om alle wereldbewoners te laten leven zoals men dat tegenwoordig in Zweden, Canada en de VS doet, zouden vier planeten als de onze nodig zijn. En om het levenspeil van de Australiërs en Koeweiti’s te evenaren zijn er zelfs vijf nodig.” Kate Raworth is een gezaghebbende econoom van de Oxford University. De krant The Guardian noemt haar ‘De Keynes van de 21ste eeuw’.
Natalie Eggermont in ‘CLIMATE EXPRESS – Sporen van verandering’ (EPO, 2015): “Om 75 procent kans te maken om onder de twee graden klimaatopwarming te blijven mogen we in de 21e eeuw 1000 gigaton CO2 in de atmosfeer dumpen. Het is een totaalbudget. Dat betekent: op is op. Op een gegeven moment, en dat moet er snel aankomen, zullen we dus ‘koolstofneutraal’ moeten zijn. Een economie zonder CO2-uitstoot. In 2010 zaten we al aan een derde van ons budget. Vandaag stoten we zo’n 40 gigaton per jaar uit. Als we zo verder doen, zitten we in 2030 tegen het plafond”.
Natalie Eggermont is een jonge spoedarts, moraalfilosofe en klimaatdeskundige. Ik leerde haar kennen in het najaar van 2013 als organisatrice van de Climate-Express-trein naar de klimaattop in Warschau (COP 20). Op mijn 69 kon ik daaraan nog deelnemen samen met driehonderd overwegend jonge mensen. Dat een oud-mei’68-er het daarvan warm aan het hart krijgt, zal u niet verwonderen.
De nieuwe wereldwijde beweging voor het klimaat is urgent en hoopgevend.
Als artsen van Geneeskunde voor het Volk hebben wij het altijd als een hoofdtaak gezien om de ziekmakende factoren in de maatschappij uit te schakelen. Milieuvervuiling is er een van, en niet de minste. In de jaren 70 en 80 streden we met succes tegen de loodvergiftiging die een groot non-ferro-bedrijf toen in Hoboken veroorzaakte, zowel bij arbeiders als bij tientallen kinderen in de omgeving.
Vandaag worden wij geconfronteerd met een ernstige corona-pandemie. Ook zij toont hoe bepalend en allesomvattend het milieuprobleem geworden is. Net als de uitbraak van SARS, ebola en de vogelgriep is er een manifest verband met de vernieling van de natuur waardoor wilde dieren en hun virussen steeds meer met mensen in contact komen.
Van jong tot oud, allen moeten wij ambassadeurs en activisten zijn: voor het klimaat, het milieu en sociale rechtvaardigheid.
Kris Merckx
huisarts op rust,
stichter van Geneeskunde voor het Volk (PVDA)
Hij schreef de boeken ‘Een kwarteeuw mei ‘68’ (samen met Ludo Martens, EPO, 1993) en ‘Dokter van het volk’ (EPO, 2008)
Hartelijk welkom, Kris Merckx!
Reactie toevoegen