Voor de GvhK-boekvoorstelling ‘Land van Hoop’ (19 december 2024 in De krook in Gent) vroegen we Jutte Dessein een bijdrage namens de jongeren.
Ze las deze indrukwekkende tekst.
Lied
We need to wake up
We need to rise up
We need to open our eyes and do it now now now
we need to build a better future, and we need to start right now
Ik ben 8 jaar en sta zingend op een plein in Meigem. Het was toen al duidelijk dat ik geen zangtalent had. Rondom mij staan 80 schoolkinderen en Nic Balthazar uitbundig de longen uit hun lijf te zingen. We hebben net geleerd dat de ijsberen aan het sterven zijn en er te veel oerwoud gekapt wordt. Blij en onwetend sta ik daar te dansen en te zingen. Want het gaat niet goed met het klimaat, maar ik heb geen idee waarover het gaat.
Onwetendheid
10 jaar later. Ik loop door de straten van Brussel. Achter mij duwt een gigantische massa van 30.000 jongeren mij voort. Voor mij zie ik twee vlechtjes van de Zweedse activiste Greta Thunberg, hand in hand met Anuna de Wever.
Samen gaan wij de wereld veranderen. Politici zullen eindelijk luisteren. Want het gaat niet goed met het klimaat en we weten verdomd goed waarover het gaat.
We klimmen op tot de hoogste regionen: het Europees parlement, klimaattoppen en honderdduizenden jongeren op straat over heel de wereld.
En terwijl ik elke week in de strafstudie zit om te compenseren voor mijn klimaatgespijbel voel ik:
We are unstoppable, another world is possible.
Hoop
3 jaar later, ik ben 21 jaar en zit in een veel te heet huis in Bretagne. Achter mij ruist een onverbiddelijke oceaan.
Wereldwijd stonden nog nooit zo veel bossen in brand, hitterecords sneuvelen en conservatieve partijen in België beslissen om vooral niet te investeren in klimaat.
Ik lees het boek van Vanessa Nakate – a bigger picture – waarin ze vertelt over hoe haar school, haar ziekenhuis en haar vrienden sterven in klimaatrampen. En ik denk: alles is verbonden, racisme, klimaatonrechtvaardigheid, genderongelijkheid.
En het is hier zo veel te heet.
Het is een constante strijd in mijn hoofd tussen het niet willen weten – en actie willen ondernemen. Tussen verzet en onrust, tussen hoop en onwetendheid, tussen kracht en verdriet.
Het gaat niet goed met het klimaat maar ik weet niet meer waar het naartoe gaat.

Onrust, angst, wanhoop
En nu, twee jaar later, moet ik eerlijk zijn. Toen ik de titel van dit boek ‘Land van Hoop’ zag, reageerde ik met een sceptische zucht. Want
Hoe hoop je nog in een wereld vol afschuw? Hoe kan je hopen als volwassenen constant beslissingen maken die ons verder de afgrond in duwen? Hoe hoop je als het heden en de toekomst er steeds grauwer uit ziet?
Want ja, Het is heet en nat – het is oorlog en genocide – het is honger en dood. En het is steeds meer, meer en meer
Maar dit boek gaat verder dan pure hoop. De concrete oplossingen die worden beschreven zijn realistisch, waardoor het geen zweverige hippie-dippie sfeer heeft.
En naarmate ik verder las in het boek, verminderde mijn ongemakkelijk gevoel bij het woord ‘hoop’. Want hoop is geen eindpunt maar een noodzakelijke fase.
We gaan allemaal, of moeten door een cirkel van onwetendheid-hoop-angst. Maar dan, wanneer we door die angst heen op zoek gaan naar gemeenschap, community, collectieve actie, vinden we energie om te verbeelden.
Volgens mij begint verandering daar, bij die verbeelding.
De moed hebben om te zien dat andere manieren mogelijk zijn. Dit boek daagt mij uit om te durven verbeelden. Om te durven zien dat er wel degelijk oplossingen zijn. Want durven zien dat er oplossingen zijn is ook onder ogen durven zien hoe lang de weg nog is. Durven rouwen: het afscheid nemen van het leven dat we gewoon zijn, want, en nu citeer ik het boek: ‘een stuk van de wereld zoals die was, is er niet meer’.
Dit boek verbeeldt hoe een andere wereld mogelijk is, binnen planetaire grenzen. Van voedselbossen tot duurzame mobiliteit en van nieuwe economische systemen tot structurele klimaateducatie. Het stelt ons huidig economisch systeem fundamenteel in vraag en brengt nuance in het vaak zwart-witdenken over de huidige ecologische crisis.
Maar, hoe maak je die transitie naar het ‘land van Hoop’
Hoe sta je op tegen al die systemen en machtsstructuren die boven ons hoofd hangen? Hoe verzet je je tegen de fossiele industrie? Hoe verzet je je tegen die witte, rijke, geprivilegieerde elite?
In de inleiding schrijft Cathy Macharis dat de geschiedenis van het Land van Hoop niet zo ver af ligt van de geschiedenis van ons eigen land. En hoe graag ik haar ook zou willen geloven, er zijn te veel politieke, economische en sociale obstakels die de ‘reis’ naar het Land van Hoop moeilijk maken. Klimaat is geen politiek thema meer in België, de fossiele industrie heeft de touwtjes in handen op de klimaattoppen en genocidale staten kunnen zomaar verder blijven moorden. Ondertussen blijven we grenzeloos consumeren, kapitaliseren en ‘vaak op twitter’ reageren.
Ik stel de vraag opnieuw: hoe kun je nog hopen in zo’n wereld?
Pauze
we need to build a better future, and we need to start right now
Ik sta opnieuw op dat plein in Meigem, rondom mij staan 80 jonge mensen en een wanhopige Nic Balthazar. We klappen en zingen niet meer. En ik wou dat ik aan hun het laatste deel van dit boek kon voorlezen. Een deel waarin de studenten een wereld verbeelden waar:
mensen handelen in het belang van de gemeenschap
waar liefde en zorg centraal staan
waar de ratrace van het kapitalisme wordt vervangen door tijd voor elkaar, jezelf en de planeet
En misschien stemde dat mij nog het meest hoopvol, voor zo ver ik dat woord in de mond kan nemen. Jonge mensen die uit de onwetendheid zijn gestapt. Jonge mensen die de angst voor de wereld onder ogen hebben gezien. Jonge mensen die een andere wereld durven verbeelden.
Tekst © Jutte Dessein
Illustraties: (eigen foto’s) © 2024 gvhk.be
Zeer interessant en hoopgevend boek. Ik heb het in één ruk uitgelezen 🙂