De Grootouders voor het Klimaat zijn niet alleen bijzonder trots op hun Gentse afdeling – die won zopas met Onze spaarcenten voor hun toekomst de Civil Society Prize 2021van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) -, ook onze Limburgse afdeling was in Genk zichtbaar aanwezig met het ‘Leven op aarde redden nu het nog kan’. Een maand lang liep in de bib van Genk hun zelfgemaakte reizende klimaattentoonstelling. Voor scholen waren er gidsen en extra audiovisueel materiaal, de kleintjes kregen een voorleesmoment en er was een fotowedstrijd van de 55+-raad over het klimaat. Het project verliep in nauwe samenwerking met het Regionaal Informatiecentrum van de Verenigde Naties UNRIC. Onder de titel ‘Grootouders slaan brug tussen generaties met klimaattentoonstelling voor kinderen’ wijdde het UNRIC een lang artikel in het Nederlands en ook in het Frans aan het Limburgse GvK Bib-project. Chapeau!
Wist je overigens dat de Limburgse regionale groep ook een heuse klimaatdichter onder haar actieve leden heeft? Zijn naam is Joris Iven. In dit filmpje leest Joris één van zijn klimaatgedichten voor. Je ziet hem hier met spandoek in de hand.
‘Leven op aarde redden nu het nog kan’ toont hoe de draagkracht van onze planeet overschreden wordt met de klimaatopwarming, de sterke daling van de biodiversiteit, de alom tegenwoordige plasticvervuiling en de verzuring van de oceanen. Op al deze terreinen dreigen we de aarde uit haar evenwicht te brengen. Het is niet simpel om dit proces om te keren. We staan voor een uitdaging die we samen moeten aangaan over de generaties heen, van jong tot oud, en over de landsgrenzen heen, over heel de wereld.
Hoe komt het dat we die planetaire grenzen overschrijden? Tja, onze industriële samenleving produceert enorme hoeveelheden broeikasgassen, vooral CO2, door steenkool, olie en gas te verbranden en ook door het nog veel sterkere methaan te laten weglekken uit installaties of megastallen. Deze gassen stapelen zich op in de dampkring en houden de opstijgende warmte van de aarde gevangen, waardoor de temperatuur stijgt. Hoe meer broeikasgassen in de dampkring, hoe meer het klimaat opwarmt en verstoord wordt.
Hoe kunnen we het tij keren? Hoe kunnen we onze eigen ecologische voetafdruk verkleinen? En vooral: hoe kunnen we ons maatschappelijk en economisch systeem bijsturen om in evenwicht te leven met onze planeet? Dat zijn de grote vragen die worden aangekaart.
De tentoonstelling bevat dus veel informatie maar is ook duidelijke gestructureerd, waardoor ze vlot toegankelijk is voor jongeren en zelfs kinderen. Ze kreeg een plek in de bibliotheek van Genk, een grote en uitnodigende ruimte die om en bij de 1000 bezoekers per dag ontvangt. Scholen werden expliciet uitgenodigd om de tentoonstelling te verkennen via een workshop. Met de hulp van een klimaatgids en van opdrachten leerden de kinderen over het klimaat. In een klasgesprek deelden ze hun ervaringen met elkaar. En als afsluiter noteerden ze hun wensen, hun voornemens en voorstellen en hingen die in een wensboom op de tentoonstelling. 212 Kinderen tussen 10 en 14 jaar en 32 jongeren tussen 16 en 18 jaar bezochten de tentoonstelling.
Wat troffen de Grootouders aan in de wensboom?
- 102 wensen hingen eind oktober in de wensboom. De kinderen wensen een gezond klimaat, minder CO² uitstoot, en een goed milieu voor mens en dier, met veel planten en bomen, zonder bosbranden en overstromingen en zonder milieuvervuiling door plastiek en andere afval.
- In hun groep formuleerden veel leerlingen hun eigen voornemens zoals meer fietsen en wandelen, hun afval sorteren en in de natuur de afval mee opruimen, planten en dieren beter verzorgen, en … samen spijbelen om de natuur te redden!
- Tenslotte komen er ook 140 voorstellen voor het stedelijk klimaatbeleid uit de bus: geen bomen en bossen kappen maar veel bij planten in de tuinen en in het centrum van de stad, voor groene energie zorgen zoals windmolens en zonnepanelen, ontharden en water sparen, benzine- en dieselauto’s ontraden en meer openbaar vervoer en carpool organiseren, meer mensen betrekken en samen protesteren bij de ministers.
Van de volwassen bezoekers kwamen er 52 reacties. Voor hun suggesties was er een prikbord.
- In de tips naar het stadsbestuur ligt het accent op het minder kappen van bomen, het ontharden van middenbermen en het zorgen voor betaalbaar openbaar vervoer en meer fietspaden.
- In de algemene reflecties ligt het accent van de volwassen bezoekers op een duurzame economie ter vervanging van het huidige economische groeimodel en op het mondiale karakter van de klimaatverstoring. Op Europees niveau zouden wij al kunnen beginnen door de BTW te vervangen door BTL, een belasting op toegevoegde lasten, waarbij producten meer belast worden naarmate ze schadelijker zijn voor het klimaat en het milieu. De economie kan hierdoor vertragen en er zal minder tewerkstelling zijn. Dat is geen probleem, want als producten langer meegaan blijft onze welvaart op hetzelfde niveau. We moeten wel bereid zijn om de arbeid te herverdelen. Wanneer er minder tewerkstelling in de productie nodig is kan er meer tewerkstelling in de zorg en cultuur gerealiseerd worden. Het moet dus mogelijk zijn dat de welvaart gelijk blijft en dat het welzijn groeit.
- Sommige bezoekers uiten de angst dat we de gevolgen van de klimaatverstoring niet meer in de hand gaan hebben en dat velen zullen omkomen.
- Anderen doen een oproep tot algemene actie, waarbij ze expliciet hun waardering tonen voor het initiatief van “een mooie tentoonstelling”.
- Er zijn ook suggesties om zelf in onze persoonlijke levensstijl gewoonten te veranderen:
- Het klimaat verandert, waarom wij niet ???
- Laat de auto staan. Neem de bus of de fiets.
- Stop met verspillen, vervuilen en sluikstorten
- Koop niet verpakte eetwaren of goederen.
- Stem voor het klimaat met je portemonnee: koop meer lokaal, minder vlees, meer tweedehands, en vooral koop wat minder en maak meer gebruik van wat er al is.
Contactadres voor deze tentoonstelling: Liesbet [aapje] telenet.be
Ook het Regionaal Informatiecentrum van de UN , UNRIC, vond de klimaattentoonstelling in Genk belangrijk genoeg voor een verslag. Je leest ‘Grootouders slaan brug tussen generaties met klimaattentoonstelling voor kinderen’ hier.
Aansluitend op de tentoonstelling organiseerde GvK-Limburg maar liefst twee debatavonden – één over omgaan met klimaatverandering en één over klimaatrechtvaardigheid. Natuurpunt deed mee met een presentatie over de hittegolven op Groenland en de klimaatontwrichting op de Noordpool. Tenslotte was er op 10 november een Klimaatmars voor Grootouders, klimaatjongeren en alle leeftijden daartussen, waar Dries Venmans indruk maakte met ‘Zo gaan we er niet geraken, vrienden!’.
Doordat de tentoonstelling ingebed was in een breder programma konden de Grootouders diepgang uitbouwen in hun samenwerking met diensten van de stad: met de seniorenraad, de Noord-Zuidraad, de milieuraad, de scholen, de bib. De burgemeester en enkele schepenen namen actief deel aan het programma. Bovendien stopte de stad Genk financiële steun toe voor ‘Leven op aarde redden nu het nog kan’. Het hele project heeft zonder twijfel een positief samenwerkingsband gesmeed tussen de stad en de Grootouders voor het klimaat. Dat is een aanmoedigend verhaal om op andere plaatsen te herhalen. De stad Genk heeft intussen zicht op wat gemotiveerde burgers verwachten van het klimaatactieplan!
Alle illustraties bij dit bericht: © gvhk/Liesbet Croughs
Reactie toevoegen