Om de vermoeidheid van trouwe klimaatbetogers tegen te gaan is er nu een klein maar fijn boekje op de markt van de Vlaamse initiatiefnemers Anuna en Kyra. Het is een ‘brief aan iedereen’ met een inleiding en vier hoofdstukjes.
De inleiding beschrijft de start van de marsen van de klimaatspijbelaars. De eerste klimaatspijbelaar, de Zweedse Greta Thunberg, speelt daarin een rol. Maar ook het ontstellende gebrek aan positieve respons van de politici en beleidsmakers. Op 2 december vond de klimaatmars, georganiseerd door Claim the Climate, plaats in Brussel. 65 000 mensen stapten door de straten. Zelfs één van de vier klimaatministers in België stapte mee, en ze beloofde de bezorgdheden mee te nemen naar de klimaatconferentie in Katowice. Vervolgens meldde men doodleuk vanuit Katowice dat België weigerde mee te doen met de ‘High Ambition Coalition’ van landen die ambitieuzer willen zijn in hun strijd tegen de gevolgen van de klimaatopwarming. Er was geen consensus tussen de vier klimaatministers, typisch Belgisch! Na dit affront keken Anuna en Kyra in elkaars ogen en zeiden: ‘genoeg is genoeg. We staken. We zijn burgerlijk ongehoorzaam.’
Het eerste hoofdstuk is een brief ‘aan de politici en beleidsmensen’. Een belangrijke vraag die ze aan deze mensen stellen is: ‘Nemen jullie wetenschap ernstig?’ Als dat het geval zou zijn, dan zou er toch een ander klimaatbeleid in de steigers staan, niet? Heel mooi vind ik het inzicht: ‘We zijn allemaal verbonden vanwege de aarde die we met elkaar delen’. Maar dit inzicht deemstert weg als we verwikkeld geraken in de vele tegenstellingen in het politiek-maatschappelijke landschap: jong versus oud, links versus rechts, partijen versus bewegingen, vele polariserende scheldpartijen versus enkele verzoenende stemmen… Ik vind het heerlijk om de jongelui fris van de lever te zien redeneren vanuit ‘het geheel’, ‘de lange termijn’… Inderdaad: het klimaat is niet links of rechts! Heel mooi vind ik de verwijzing naar de ‘eindtermen’ in het onderwijs. Die stipuleren dat gewerkt moet worden aan burgerschap, democratie, tolerantie, dialoog, politiek… Dat is precies wat de klimaatspijbelaars doen!
Het tweede hoofdstuk is gericht ‘aan onze ouders en grootouders’, die uitgenodigd worden om mee de stem te verheffen en de jongelui niet alleen te laten marcheren. De vraag of het voor de ouders OK is om te spijbelen voor het klimaat is een buitenkans om ‘sensibiliserend’ te werken! Sommige ouders konden het niet laten om de jongeren te verwijten dat ze veel te gehecht zijn aan onze levensstijl! Maar hoe zit het met de verslaving aan een bepaalde levensstijl van de ouderen. Een citaat: “Verblind door hebzucht zijn we en geleid door angst.” Anuna en Kyra noemen het cijfer van € 900 miljoen per jaar dat geïnvesteerd wordt in salariswagens. Kunnen die mensen niet hun loon gestort krijgen? Als die wagens verdwijnen van onze wegen is ook het fileprobleem grondig aangepakt!
Het derde hoofdstuk is gericht ‘aan onze eigen generatie’. Een mooie anekdote vind ik het gesprek van Anuna op de bus. Er was ook een klas uit het beroepsonderwijs op die rit, samen met een leerkracht. Die wilde van haar klas weten of ze al iets van de klimaatprotesten hadden gehoord. Geen van hen wist ervan. De leerkracht legt uit dat ze met heel andere dingen bezig zijn, met overleven – thuis hebben ze het financieel gewoon moeilijk. Een heel confronterend gesprek, want het besef groeit dat veel jongeren niet evenveel kansen hebben als Anuna en Kyra om zich zo voor de klimaatzaak in te zetten. Maar de reactie is helder: als wij zoveel kansen hebben gekregen, dan nemen we ook onze verantwoordelijkheid op voor hen. En ze blijven iedereen aanspreken: ‘Come and join the movement. Wees jong en onvoorspelbaar samen met ons.’
Het vierde hoofdstuk is gericht aan iedereen, jong en oud samen! Laten we beseffen: ‘Wij allemaal samen zijn het klimaat.’ Zal deze nieuwe beweging voor klimaatrechtvaardigheid een sociaal kerkhof creëren? Zeker niet. Het gaat de klimaatspijbelaars wèl om een ander soort groei dan economische groei. Een van de slotparagrafen: ‘De werkelijke groei die we nodig hebben is de groei van liefde, de groei van daadkracht, de groei van de verbinding en vooral van de verbeelding, de groei van hoop, de groei van de passie voor het leven, de groei van respect voor de natuur, de groei van het bewustzijn. En vooral: de groei van de moed.’ Misschien is dit vertoog nog niet onmiddellijk een klimaatplan. Maar het is een stevige motivator voor volgehouden actie!
En voor zuurpruimen gaan betwijfelen of Anuna De Wever & Kyra Gantois dit werkelijk zèlf geschreven hebben: de pen werd gehanteerd door schrijver Jeroen Olyslaegers. Hij heeft dat goed gedaan! En ik heb dit boekje graag gelezen! < Frederik Janssens
‘Wij zijn het klimaat’, Een brief aan iedereen, Anuna De Wever & Kyra Gantois, opgetekend door Jeroen Olyslaegers, De Bezige Bij, Amsterdam, 2019.
Reactie toevoegen