De goedkeuring van de nieuwe ISVAG-verbrandingsoven ondermijnt het Vlaams klimaat- en afvalbeleid, zo stelt Olivier Beys van BBL. “Dat de minister de bouw van de nieuwe verbrandingsoven toestaat, is onbegrijpelijk. Deze beslissing maakt het zo goed als onmogelijk om de klimaatdoelstellingen van de afvalsector tegen 2030 te halen. Volgens het klimaatplan moet de CO2-uitstoot van de afvalsector dalen met 50% ten opzichte van 2005, dat is een daling van 1,4 miljoen ton CO2-equivalent in absolute cijfers. Maar de verbrandingsoven zou net een overcapaciteit van 20.000 tot 55.000 ton per jaar opleveren.”
Bovendien blijkt uit onderzoek van VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, dat verwerkingsinstallaties in de Antwerpse haven een hoger energierendement halen en dus minder CO2 uitstoten. Deze betere opties worden simpelweg van tafel geveegd.” Knack kon de hand leggen op de volgende cijfers:
Investeringskosten oven:
- ISVAG Wilrijk: 185 miljoen euro
- Stoomalternatief haven: 150-160 miljoen euro
Verwerkingskosten per ton afval:
- ISVAG Wilrijk: 130 euro/ton
- Stoomalternatief haven: 110-117 euro/ton
Energierendement:
- ISVAG Wilrijk: 56 procent
- Stoomalternatief haven: 80 procent
Vermeden CO2:
- ISVAG Wilrijk: 72.000 ton/jaar
- Stoomalternatief haven: 130.000 ton/jaar
Met deze goedkeuring hypothekeert de Vlaamse Regering ook haar ambities op het vlak van de circulaire economie.
De minister stelt weliswaar een paar – interpreteerbare – voorwaarden aan ISVAG, maar die geven geen fundamentele verbetering en ze maken de opvolging en het beheer van de verbrandingscapaciteit alleen maar onduidelijker. De intense druk om de negatieve adviezen van het Vlaams Energieagentschap en de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC) te veranderen in de huidige positieve adviezen is een teken aan de wand. Ook Knack verwijst onverholen naar het immense gelobby om tegen alle uitstoot-, gezondheids-, logistieke en economische logica in de duurste verbrandingsoven te vergunnen, die vlak bij een woonwijk ligt en enkel per vrachtwagen – niet per spoor of per boot – te bereiken is. Dagelijks zullen honderden vrachtwagens over de Antwerpse ring en over de A12 van heinde en verre afval aanvoeren. Goed om weten: die drukste ‘steenweg’ van België, kreeg recent twee extra rijstroken op het grondgebied van de gemeente Aartselaar én heeft er ook de twee dodelijkste kruispunten.
Meer weten over verbrandingsovens? Lees hier het complete BBL-dossier.
De gemeente Aartselaar en enkele omwonenden beslisten al om beroep aan te tekenen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Je vindt hun belangrijkste argumenten hier.
Wil je het lange verhaal van ISVAG opfrissen? De Aartselaarse MINA-raad helpt je daarbij met de ISVAG-geschiedenis in een notendop. Je leest over de eerste protesten, de genetische afwijkingen die al kort na de opstart optraden, het politiek en juridisch getouwtrek en de vele loze beloften aan de inwoners van de gemeente. “Een lange, harde strijd van formeel protest, betogingen, wetenschappelijk onderzoek, internationale (media)aandacht en institutionele koppigheid.” De MINA-raad analyseert ook:
“In het licht van de steeds heftigere klimaatproblematiek en de noodzaak om om te schakelen naar een circulaire, duurzame industrie, zit afvalverwerking in de spits van het debat. Afval is immers het resultaat van een lange productie- en consumptieketen. Logisch dat de vraag naar alternatieven voor verbranding steeds nadrukkelijker wordt gesteld.
Wie er de berichtgeving in de media doorheen de voorbije decennia op naleest, ziet hoe dit debat rond de ISVAG-verbrandingsoven in Wilrijk is gevoerd. De ISVAG-verbrandingsoven blijkt daarbij een typevoorbeeld van afvalverwerking uit de 20e eeuw. De strijd tegen de geplande capaciteitsuitbreiding van de verbrandingsoven is dan weer een typerende strijd voor de 21e eeuw.
Dit document geeft een overzicht van de lange historie die dit probleemdossier met zich meedraagt. Het legt verbanden met het Vlaamse klimaat-, milieu- en afvalbeleid en kijkt naar de laatste ontwikkelingen op gebied van afvalverwerking en -preventie. Het Antwerpse ISVAG-dossier toont aan hoe een klassieke beleidsmaatregel kan ingehaald worden door een veranderende werkelijkheid, maar eveneens hoe inert de politieke reactie daarop kan zijn.”
Liefhebbers van achterkamerpolitiek raden we bovendien aan om het volgend pijnlijk accuraat artikel in Knack te (her)lezen, waarin de rol van Sophie De Wit, burgemeester van Aartselaar voor N-VA versus Kristof Bossuyt, voorzitter van de raad van bestuur van ISVAG en districtsburgemeester van Wilrijk, ook voor N-VA, wordt toegelicht.
UPDATE SEPTEMBER 2020
De Raad voor Vergunningsbetwistingen kreeg vier aanvragen tot vernietiging van de omgevingsvergunning voor de bouw van een nieuwe afvalverbrandingsinstallatie van Isvag. Die vier komen van het College van Burgemeester en Schepenen van Aartselaar, vier omwonenden wiens persoonlijk belang eerder al door de Raad werd erkend, de Bond Beter Leefmilieu/Natuurpunt, Boechout en Aartselaar en… Denuo, de Belgische federatie van de afval- en recyclagesector. Denuo klaagt over oneerlijke concurrentie. Stany Vaes, algemeen directeur van Denuo, laat weten dat geen andere organisaties naast Isvag de kans kregen zich kandidaat te stellen, zelfs toen uit een studie van het VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) bleek dat er goedkopere alternatieven zijn in de Antwerpse haven die een hoger energierendement halen en minder broeikasgassen uitstoten. De federatie vreest bovendien oneerlijke concurrentie omdat de capaciteitsuitbreiding van Isvag veel groter is dan wat de deelnemende gemeenten als huishoudelijk restafval kunnen aanleveren. De nieuwe installatie zal dus ook afval van bedrijven nodig hebben, maar voor de verwerking van dat bedrijfsafval is Isvag niet automatisch bevoegd.
Denuo heeft ongetwijfeld een punt want de toename van de Antwerpse bevolking is in de prognoses van Isvag onrealistisch zwaar overschat. Zo gaat Isvag uit van een bevolkingstoename in de stad Antwerpen van een slordige 200.000 personen meer tegen 2030 dan de officiële prognoses van Statistiek Vlaanderen. Bovendien houdt Isvag geen rekening met de vooropgestelde Vlaamse doelstellingen voor de vermindering van het restafval per inwoner. De gemeenten in de Antwerpse rand blijven nu al een stuk onder de vooropgestelde reductienormen. Antwerpen zelf niet maar als Antwerpen doet wat het moet doen en als afvalophaler IGEAN even goed blijft scoren als vandaag, dan zakt het aanbod te verbranden afval tussen de 162.000 à 165.000 ton per jaar en heeft de nieuwe oven van meet af aan een overcapaciteit van 25.000 tot 28.000 ton in 2022 en 72.000 ton in 2030. Hoog tijd dus voor de gemeenten die aangesloten zijn bij IGEAN/ISVAG om een grondige financiële en juridische risicoanalyse uit te voeren en de lopende contractvoorwaarden onder de loep te leggen. Waarom een openbare aanbesteding vermijden? Hoe staat het de facto met het toezicht vanuit de deelnemende gemeenten op ISVAG? In hoeverre draait de belastingbetaler op voor verliezen? Amsterdam heeft ervaring met rampscenario’s in de publieke afvalverwerking.
Tenslotte gebeurden er binnen de Vlaamse administratie plotwendingen rond de ISVAG-vergunning die de wenkbrauwen meer dan doen fronsen. Voor een analyse daarvan kan u terecht in dit artikel van de Bond Beter Leefmilieu. Lees ook de heldere argumentatie van BBL tegen de vergunning voor een grotere ISVAG-installatie.
Tenslotte: De Raad voor Vergunningsbestwisting doet ten vroegste over negen maanden en ten laatste over anderhalf jaar een uitspraak over de beroepen tegen de huidige ISVAG-vergunning.
UPDATE NOVEMBER 2020
Intussen is in Beringen de biostoomcentrale van Bionerga in gebruik genomen. Een installatie die – ondanks het feit dat ze méér afval kan verwerken dan ISVAG – 75 miljoen € goedkoper is dan het spiegelpaleis dat ISVAG met belastinggeld wenst te bouwen. Bovendien behaalt Biostoom vandaag al een beduidend hoger energierendement dan ISVAG pas na verloop van 15 jaar warmtenetuitbouw zou kunnen realiseren. En dit dankzij stoomlevering aan het nabij Bionerga gelegen bedrijf Borealis.
ISVAG blijft de kwestie van het bedroevend energierendement krampachtig verbloemen. Nochtans vormt de afwezigheid van afdoende warmtevraag in de directe omgeving van de ISVAG-site een niet op te lossen handicap. ISVAG kreeg van minister Demir weliswaar ettelijke miljoenen euro’s subsidies voor de aanleg van warmteleidingen naar (al te) verafgelegen gebouwen. Naast plannen voor een warmtenet richting Bluegate, Nieuwzuid en Edegem gaat ISVAG nu ook onderzoeken of het de nog te realiseren “Bekaertsite” in Hemiksem van warmte zou kunnen voorzien. Maar zelfs met die riante Vlaamse subsidies behaalt ISVAG nog niet de helft van het energierendement van installaties die stoom aan de industrie leveren. Totaal onbegrijpelijk!
Het ziet ernaar uit dat ISVAG niet alleen een grote geld- en energieverspiller is, maar ook de grootste subsidieslurper die de Vlaamse afvalwereld ooit heeft gekend.
NB – De intercommunale IGEAN, die binnen ISVAG 28 Antwerpse gemeenten vertegenwoordigt (ook de gemeenten Aartselaar en mede-beroepindiener Boechout…), heeft het Aartselaarse college gevraagd om het ingediende beroep in te trekken. Om financiële redenen en uit solidariteit, want elke dag dat de nieuwe oven geen afval verbrandt, gaat de andere IGEAN-gemeenten veel geld kosten!!!
Reactie toevoegen