Ouderenweek_LienArits-25 BB

Nu we lid zijn van de Vlaamse Ouderenraad

Sinds december 2020 zijn de Grootouders voor het Klimaat lid van de Vlaamse Ouderenraad (VLORA), het advies- en inspraakorgaan van ouderen bij de Vlaamse regering. Een goede reden om ons licht op te steken bij VLORA-voorzitter en GvK-ambassadeur Jul Geeroms.

Jul Geeroms, Voorzitter VLORA

Wat is en wat doet die Vlaamse Ouderenraad VLORA? Welke rol kunnen de Grootouders voor het Klimaat opnemen in de VLORA? Dat wilden we graag van hem weten.

Hoe is de VLORA destijds begonnen?

Jul Geeroms  – Midden de jaren ’70 startten de toenmalige ouderenorganisaties al een gezamenlijk overlegcomité om waar mogelijk samen te werken. Tot de jaren 90 beoogde dat overleg om de politieke participatie van ouderen versterken. Hoe? Via drie pijlers: 1) door ouderen rechtstreeks te laten zetelen in het parlement, de gemeenteraad of zelfs de regering. Overal dus waar beleidsbeslissingen genomen worden. 2) door ouderen actief te laten zijn in politieke partijen en 3) door adviesraden op te richten op alle niveaus van het ouderenbeleid: lokaal, provinciaal, Vlaams, federaal en zelfs het Europees niveau.

In 2005, met het Decreet Inclusief Ouderenbeleid en Beleidsparticipatie van Ouderen, werd de Vlaamse Ouderenraad officieel erkend. Dit decreet is nog steeds de basis waarop de Vlaamse Ouderenraad werkt.

© Foto-archief VLORA

Wat is de opdracht van VLORA?

Jul Geeroms  – VLORA heeft als taak om op alle niveaus advies te verstrekken – op vraag of op eigen initiatief – over alle zaken die voor het ouderenbeleid van strategisch belang zijn. We geven dus advies aan het Vlaams Parlement, aan de Vlaamse Regering en aan de strategische adviesraden. In de Vlaamse Raad WVG (Welzijn, Volksgezondheid en Gezin) vertegenwoordigt VLORA de ouderen als een specifieke groep gebruikers, o.a. van zorg in woonzorgcentra. Sinds kort zijn ook de vertegenwoordigers van de lokale ouderenadviesraden via hun provinciale overkoepeling in ISO (de Interregionale Stuurgroep Ouderen-beleidsparticipatie) lid geworden van VLORA. 

De meeste adviezen worden gevraagd door de minister van Welzijn, die ook coördinerend minister voor het ouderenbeleid is. VLORA adviseerde hem over het nieuwe woonzorgdecreet van 2019.

De andere ministers adviseert VLORA op eigen initiatief. VLORA stuurt bovendien adviezen naar het parlement en de bevoegde parlementaire commissies. Die adviezen worden blijkbaar gewaardeerd want het parlement heeft VLORA nu gevraagd om input te leveren voor de discussies in de commissies Wonen (b.v. premies voor woningrenovatie) en Zorg. Vooral de oppositie pikt onze adviezen op om er een ernstige discussie mee tot stand te brengen.

Omdat er geen enkele senior (65+) zetelt in de commissies van het Vlaams Parlement – tot voor kort mocht dat ook niet – vangt VLORA die afwezigheid van senioren op door de adviezen voor te bereiden in haar eigen commissies. Maar het zou goed zijn als ouderen zelf in het parlement konden zetelen. Dan ontstaat daar vanzelf de reflex om rekening te houden met de gevolgen van nieuwe wetsvoorstellen voor ouderen.

Er is zeker een toenemend bewustzijn gegroeid rond de beleidsthema’s Zorg en Welzijn, en recent ook rond Wonen. Er zijn nu bijvoorbeeld meer vragen over energiearmoede bij ouderen en over de mogelijkheden om ouderen zo lang mogelijk in de eigen woning te ondersteunen.

Wat doet de Vlaamse Ouderenraad rond het thema Klimaat?

Jul Geeroms  – In onze adviezen werken we al een tijd rond de thema’s wonen, groen in de woonomgeving, mobiliteit en duurzaamheid, die een directe band hebben met het klimaat en het leefmilieu. Het thema klimaat kan voor ouderen heel concreet worden. Denk maar aan de hogere zomertemperaturen die oversterfte veroorzaken bij ouderen, zeker als je dit internationaal bekijkt. Er is vooral een grote oversterfte in zuiderse landen en Azië en Australië, maar oversterfte is er ook bij ons. Ouderen zijn vaak ook het eerste slachtoffer van klimaatrampen. Ze raken minder snel weg bij een brand of overstroming. En de prioriteit bij rampen gaat vaak naar de jongeren.

Welke rol is er voor de Grootouders voor het Klimaat in VLORA? 

Jul Geeroms – GvK kan nu als lid deelnemen aan commissies die adviezen voorbereiden. GvK kan ook suggesties voor adviezen geven. Daarnaast heeft de nieuwsbrief van VLORA aandacht voor veel meer onderwerpen dan de doordeweekse werking van de organisatie. Als GvK bijzondere initiatieven neemt, kan ook VLORA die bekend maken.

Als er bij de adviezen trouwens linken zijn naar milieu of klimaat, dan houden we daar bij VLORA rekening mee. Maar het is nuttig en nodig dat een organisatie als GvK daar specifiek naar kijkt.

© Foto-archief VLORA

Hoe kan VLORA bekender worden bij het grote publiek?

Jul Geeroms – VLORA is een  dynamische organisatie met een degelijke studiedienst, maar bij het grote publiek zijn we nog te weinig bekend. VLORA is weinig zichtbaar in de pers en de nieuwe sociale media. Daarom loopt er nu een project om met een communicatieplan onze visibiliteit te verhogen. Bovendien is VLORA een pluralistische organisatie, die streeft naar evenwichtige standpunten om een consensus mogelijk te maken. Dat beperkt de nuances die er bij de basis soms wel zijn en het zorgt voor complexiteit. Maar met een gemeenschappelijk standpunt heeft VLORA meer invloed dan met een standpunt van elke ledenorganisatie apart. We moeten de krachten dus bundelen om de rol van VLORA te versterken.

In de beheersovereenkomst met de Vlaamse Regering krijgen we naast onze adviesrol ook de opdracht van informatieverspreiding en sensibilisering. We verspreiden dus zoveel mogelijk informatie over het ouderenbeleid. Dat doen we via de website, de nieuwsbrief en met campagnes.

De sensibiliseringscampagne  ‘Kopzorgen’, is daar een goed voorbeeld van. Vooral nu met corona is de problematiek van mentale en psychische problemen bij ouderen bijzonder scherp naar voor gekomen, denk maar aan eenzaamheid bij ouderen. Wist je dat de leeftijdsgrens van 65 jaar voor een consult bij de psycholoog pas nu door het protest van VLORA aan het wijzigen is! 

Wat zou u dringend willen behandelen in de commissies van VLORA?

Jul Geeroms  – Als eerste prioriteit moeten we nadenken over de inhoud van het Beleidsplan Ouderenbeleid. Elke legislatuur gaan we in overleg met het kabinet van de minister over onze prioriteiten voor dat nieuwe beleidsplan. Het thema ‘eenzaamheid bij ouderen’ krijgt momenteel bijzondere aandacht, maar ook de mistoestanden in bepaalde woonzorgcentra tijdens corona moeten we mee opvolgen. Sommige verbeteringen zijn n.a.v. de coronacrisis al doorgevoerd, o.a. in het personeelskader en de vergoeding van de medewerkers in woonzorgcentra. Verder draait het veelal om drie vragen: Is de zorg voor ouderen thuis en in de instelling kwalitatief? Is ze betaalbaar? En is ze toegankelijk?

Er loopt veel fout in verband met ouderenrechten. Het is op zich al moeilijk voor ouderen om klacht neer te leggen, maar vele senioren weten ook helemaal niet waar ze terecht kunnen. Daarom is het thema Ouderenrechtencommissaris nu in onderzoek. Ook dat is een complexe materie.

© Foto-archief VLORA

U bent ambassadeur van GvK. Wat betekent dat voor u en voor VLORA?

Jul Geeroms – Mijn zeven kleinkinderen spelen uiteraard een rol in mijn interesse voor GvK.

Ik heb ten aanzien van hen en van alle jongeren drie bekommernissen.

  1. Het is onze verantwoordelijkheid om hen niet het slachtoffer te laten zijn van zaken die wij kunnen voorkomen. We moeten echt hard ons best doen om een klimaatrampscenario te voorkomen.
  2. Als VLORA en ook persoonlijk moeten we, zeker als welstellende ouderen, aandacht hebben voor de problemen van kwetsbare mensen, ook voor wie niet oud is. Tijdens de coronacrisis mogen we bijvoorbeeld de behoeften van jonge mensen niet uit het oog verliezen. We zitten samen in de crisis. Wij moeten dan ook dat geheel zien en nagaan waar we als generaties kunnen samenwerken. “ We zouden de creativiteit van jonge mensen moeten kunnen verbinden met de ervaring van oudere mensen.” (citaat uit Een kleine filosofie van het ouder worden van Wilhelm Schmid). Daarom schreven de Jeugdraad en VLORA samen een brief naar de regering. We gaven daarmee het signaal dat de solidariteit tussen jongeren en ouderen belangrijk is en moet blijven.
  3. Daarnaast isGvK een perfecte toepassing van het actief ouder worden,een waarde waar de  ouderenraad sterk voor pleit. Het is een doelstelling voor ons: iedereen moet zo lang mogelijk de regie over zijn eigen leven behouden en participeren in de samenleving, iets doen voor anderen…

Hoe kunnen we ouderen sensibiliseren ten aanzien van het klimaat? Heeft u daar tips voor?

Jul Geeroms – In de periode 2000-2005, toen ik bij OKRA werkte, was het klimaat al een thema in de jaarprogramma’s. Concreet hebben we toen op verschillende plaatsen in Vlaanderen een bos aangeplant om zo aandacht te vragen voor het klimaat. Gemakkelijk is het niet om het besef van het belang van het klimaat over te brengen. Mensen hebben veel angst om hun gewoonten en levensstijl te veranderen. Het is dus nodig om regelmatig sensibiliseringscampagnes te voeren. VLORA kan zulke initiatieven breed mee ondersteunen.

Ouderen zijn intussen al wel gemotiveerd om meer te bewegen. Fietsen en wandelen is goed voor de gezondheid. Veel ouderen beseffen dat. Maar ook hier kunnen we verdere stappen zetten.

Sensibilisering voor het klimaat is trouwens een evidente rol voor GvK in de VLORA. 

Wat is uw droom voor VLORA?

Jul Geeroms  – Ik geloof heel sterk in VLORA. Ik heb er dan ook 30 jaar aan meegewerkt.

Maar alles evolueert. We rekenen op voldoende nieuwe mensen met nieuwe inzichten zoals GvK en de lokale ouderenadviesraden in VLORA. Dat zou mooi zijn. Ik ben nu 75. De opvolging wenkt.

De evolutie in de ouderenorganisaties zelf zal ook een rol spelen. Maar er zijn zeker genoeg kansen voor VLORA om een dynamische rol te blijven spelen. Ik denk dat we nu onze impact moeten vergroten op beleidsdomeinen als ruimtelijke ordening, wonen en woonomgeving. We moeten bij de beleidsmakers het bewustzijn vergroten hoe belangrijk deze thema’s zijn voor ouderen.

Niet alles kan trouwens op Vlaams niveau opgelost worden. Daarom wil VLORA ook de lokale adviesraden versterken. 

Op Vlaams niveau zijn we ver vooruit wat de inspraak van ouderen en participatie in de politiek betreft, zelfs in vergelijking met andere landen en daar ben ik fier op. Samen met vele anderen hebben we dit bereikt. De ouderenraad betekent iets dankzij allen – en het zijn er veel –  die eraan meegewerkt hebben. “Weet je, een succes heeft vele vaders. Mislukking heeft alleen maar wezen.” Wij hebben echt reden om trots te zijn!

——————————————–

Beste lezer

Heb jij interesse om VLORA beter te leren kennen, meld je dan met een mailtje aan Mia Vaesen, GvK-verantwoordelijke Werkgroep Ouderenverenigingen. 

Eén antwoord

Reactie toevoegen

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met * .