Er is weer oorlog en dat laat niemand onberoerd, zeker niet Grootouders voor het Klimaat. In deze uitzichtloze zwarte dagen zijn wij, en ongetwijfeld alle activisten, net zo verontrust en bang en verdrietig en meevoelend en verloren en kwaad en opstandig als iedereen. We trekken ons het lot aan van Oekraïners en alle mensen die op de vlucht zijn voor conflicten.
We durven dan nauwelijks te denken aan de gevolgen voor de bestrijding van de klimaatcrisis. Die analyse zullen we straks wel maken, want we weten goed genoeg dat de klimaatcrisis niet zal wachten, dat ze elke dag erger wordt, ook zonder oorlog. Het is niet omdat de slachtoffers later zullen vallen, dat ze minder belangrijk zijn. Op 28 februari wees VN-secretaris-generaal António Guterres daar nog eens op. Tussen zijn andere bekommernissen door (nota bene op dag 5 van de oorlog) nam hij de moeite het recente ipcc-rapport onder de aandacht te brengen in bijzonder donkere woorden.
Maar nu willen we u Luisa Neubauer laten horen. Ze spreekt zeer bewogen tijdens vredesbetogingen in Duitsland. Dit is haar toespraak van 27 februari (dag 4 van de oorlog) op de betoging in Berlijn. Het zijn tien aangrijpende minuten.
Luisa Neubauer is, zoals Greta en Anuna, het boegbeeld van de Duitse klimaatjongeren. In Duitse woorden (we hebben ze in het Nederlands ondertiteld) verwijst ze naar Duitse toestanden, maar haar boodschap is grenzeloos. De samenleving heeft behoefte aan een nieuwe instelling en wij kunnen daar gestalte aan geven.
Voor wie liever leest: dit is haar volledige (vertaalde) tekst:
Wat zeg je als het onvoorstelbare live op televisie komt? Wat zeg je dan?
Ten eerste: luister naar de Oekraïners, hier, in binnen- en buitenland. Ze spreken vandaag hier en elders in Berlijn. Niemand kan voelen wat ze nu voelen. We moeten hen bijstaan en naar hen luisteren.
Dat geldt ook voor kritiek op de aanpak van de situatie en op de Duitse politieke reactie. Ook daarvoor geldt: luister naar hen.
Deze dagen spreek ik voortdurend met klimaatactivisten uit Oekraïne. Met mensen van mijn leeftijd die, een paar honderd kilometer hier vandaan, zij aan zij met mij en ons, voor een eerlijkere wereld vechten.
Ze heten Arina, Ilyes en Anastasia en ze zijn bang. Ze zijn bang, niet alleen omdat de aarde beeft, niet alleen omdat hun wereld instort, omdat hun wereld wordt kapotgeschoten door een oorlog die er nooit had mogen komen, bevolen door een autocraat voor wie het grootste land ter wereld nog niet groot genoeg is. Ze zijn bang, en nog geen klein beetje.
Twee weken geleden nog planden we samen klimaatstakingen om de ergste klimaatrampen te voorkomen, nu plannen we evacuaties omdat de ergste oorlogsrampen niet voorkomen werden. Ik ben zo verdrietig. Het slaat ons met ongeloof en verstomming.
Ik ben woedend. Woedend omdat deze oorlog er niet had mogen komen, omdat hij zo zinloos is. Woedend omdat overal de regeringen hun ogen niet geopend hebben, ook niet hier in Berlijn.
Wij jongeren, wij krijgen veel te horen. Dat we de democratie niet waarderen omdat we nooit iets anders kenden. Dat we niet weten wat vrijheid betekent, dat we vrede als vanzelfsprekend beschouwen. En toch komen we al jaren op straat en worden we belachelijk gemaakt. Door u.
We schreeuwen, we zijn razend, we zitten met u aan tafel, proberen u uit te leggen dat we helemaal niets vanzelfsprekend vinden, en dat u precies daarom moet inzien wat een rot idee het is om met Poetin over een gaspijplijn te blijven onderhandelen. Niet alleen omdat juist dat aardgas onze leefomgeving te gronde richt, maar ook omdat autocraten nooit zullen stoppen autocraten te zijn! Dat is toch niet moeilijk te begrijpen?
Wij proberen u uit te leggen dat er geen sprake kan zijn van echte veiligheid voor een samenleving zolang haar energievoorziening voor de helft afhangt van een autocraat die ons al minstens 8 jaar op rij op de Krim heeft bewezen dat hij een crimineel is, dat hij niet in mensenrechten gelooft. Dat is toch niet moeilijk te begrijpen, doe toch uw ogen open!
Niet alleen maakt het me woedend dat we al jaren belachelijk gemaakt worden hoe we op straat komen, dat we uitgelachen worden wanneer we zeggen dat een ‘radicale Energiewende’ die niet voor vrede kan zorgen, naast al de rest, ook nog eens een oorlogsmisdadiger meefinanciert.
Niet alleen maakt het me woedend hoe u daar in uw zelfingenomenheid zit en ons, tot eergisteren nog, uitlegt dat meer Russisch aardgas misschien een goed idee is, een juiste stap in de juiste richting.
Het is niet alleen dat wat mij zo woedend maakt.
Wat me woedend maakt, is dat een klein deel van mij dacht dat regeringen die zo duidelijk falen op de klimaatcrisis, toch op zijn minst het veiligheidsbeleid in het oog houden, dat ze de geopolitieke details kennen. Dat ze tenminste begrijpen wat er op het spel staat, wie er op het spel staat, wie er op het spel gezet wordt.
Dat nooit meer!
Dat nooit meer. Het maakt me zo woedend.
En dan zit u daar en legt uit dat we er ons niet over mogen opwinden dat Gazprom misschien een acceptabele werkgever is voor voormalige bondskanseliers.
Echt, mensen, echt.
En daar staan we dan.
Uit louter fossiele ideologie, uit pure blindheid tegenover de brutaliteit van Poetin, uit een puur historische visie hebben we ons in deze onvoorstelbare chantage gemanoeuvreerd. En nu staan we daar en moeten we toekijken hoe het onuitsprekelijke gebeurt. Ik ben verbijsterd, zo woedend, zo triestig.
We hebben tot nu niet vaak gesproken over energievoorziening en oorlog, en hoe dat samengaat. Dat was een voorrecht dat u nu niet meer hebt. Ik zal het helder zeggen: dit is een fossiele oorlog, gefinancierd door landen als Duitsland. Dat is wat we nu beleven.
Wat betekent dat voor ons? Dat betekent voor ons dat klimaatrechtvaardigheid en vrede nog nooit zo hecht met elkaar verbonden waren als nu. Daarom staan wij, klimaatactivisten, hier vandaag en overal in de wereld solidair, zij aan zij met de Oekraïners. Daarom protesteren we voor vrede en bescherming en steun voor wie in de oorlog zit, en helpen we bij evacuaties en opvang.
We weten dat een van de antwoorden op deze oorlog het radicale afscheid is van fossiele brandstoffen en een radicale, rechtvaardige overgang naar hernieuwbare energiebronnen. Juist omdat we begrijpen dat de wortels van de oorlogsstokers fossiel zijn, dat hun macht gebaseerd is op een systeem van uitbuiting van alles en iedereen. Dat we onszelf en de wereld voorliegen zolang we daarin meegaan. We liegen tegen onszelf.
Ja, wapens alleen zijn niet genoeg, ze zullen het systeem niet openbreken. Zolang we kolen, olie en gas betrekken van Poetin en zijn oorlogsmisdadigers, gaan we daarin mee en laten we het verder lopen.
Maar er is nog iets anders nodig, iets van ons: wij zijn nodig, wij die uit al onze droefheid, woede en verontwaardiging, hier en nu elkaar en de wereld beloven niet alleen op dit moment solidair te zijn, maar ook solidair te handelen en solidair te blijven. Dat geldt voor de bondsregering en dat geldt voor ons allemaal. Onze solidariteit die we vandaag op straat brengen, moeten we in ons hart branden. Ze moet er ook zijn wanneer mensen aankomen en onze steun nodig hebben. Wanneer vrijwilligers gezocht worden. Ze mag niet stoppen wanneer we hier weggaan, wanneer de tijden veranderen, wanneer economische, energie- en rechtvaardigheidskwesties ter sprake komen. Onze solidariteit mag niet ophouden wanneer de gevolgen van deze fossiele blindheid ook hier te merken zullen zijn. Wanneer het aardgas het laat afweten: kijk om je heen, hier en nu, kijk, we zijn met zovelen.
Wij zijn op dit ogenblik wat men een weerbare samenleving noemt. Mensen overal, of het nu in Moskou is, in Montreal, München of hier in Berlijn, komen buiten, we zijn het bewijs dat we in een crisis onszelf kunnen overstijgen, dat we meer kunnen doen dan berusten.
Dit is wat er gebeurt wanneer een samenleving niet in crisismoeheid vervalt, maar een ‘crisisspier’ kweekt, wanneer ze zichzelf bij de hand neemt als het beeft, wakker blijft als het donker wordt. Dat is zoveel waard, dat mogen we niet vergeten en niet afleren, tegen geen enkele prijs.
Wat zeg je als het onzegbare live op televisie komt?
Dit is een nieuwe tijd die aanbreekt, die vraagt om een nieuwe mentaliteit – en wij zijn het antwoord. Wij zijn het antwoord op deze nieuwe tijd en wij nemen stelling, vandaag, morgen, overmorgen, hier en overal ter wereld. Nemen we stelling, zo klaar en duidelijk als autocraten het haatten. Nemen we stelling over alle grenzen heen. Nemen we stelling om voor een betere wereld te vechten. Nemen we stelling om de systemen achter deze oorlogen te overwinnen. Nemen we stelling, wat er ook gebeurt. Niet omdat het gemakkelijk is, of comfortabel, maar omdat het noodzakelijk is. Omdat we nodig zijn nemen we stelling, openen we de ogen.
Wij zijn het antwoord op een nieuwe tijd, een nieuw decennium, op de vraag naar een nieuwe instelling. Wij geven dat antwoord als samenleving, als beweging. Wij begrijpen dat vrede en klimaat onlosmakelijk zijn, dat wij nodig zijn, dat solidariteit niet zomaar iets is wat je post en schrijft, maar wat je op straat uitdraagt en bij de mensen brengt. Wij staan er, laten we stelling nemen en onze ogen openen.
En, lieve Oekraïners, Slava Ukraini, hier zijn wij.
bron film: Parents4Future Germany, credit: Lorenz Patzner
vertaling: © GvhK, MC
Reactie toevoegen