Goed nieuws: Australische Klimaatzaak gewonnen!
Op 27 mei 2021 ontvingen we het fantastische nieuws dat de acht Australische tieners en zuster Brigid Arthur hun zaak hebben gewonnen! De rechters bevalen de Australische overheid om de zorgvuldigheidsnorm te respecteren bij het uittekenen van zijn klimaatbeleid. Toekomstige schade moet daarbij vermeden worden, aldus de rechters. Wil je hier het fijne van weten, lees dit artikel in The Guardian.
Australische teenagers beroepen zich op de ‘zorgplicht’ van de regering inzake de klimaatcrisis
Acht Australische tieners en een tachtigjarige non stapten op dinsdag 2 maart 2021 naar het federale hof in Melbourne om de zorgplicht van de federale regering te doen verankeren voor toekomstige generaties tegen de verergerende klimaatcrisis. De klagers hopen om met die collectieve zaak een precedent te creëren dat de regering ontraadt om nog nieuwe fossielebrandstofprojecten te vergunnen.
Zoals bij elk nieuw geding zijn de kansen op succes onzeker, maar de komende maanden worden er nog klimaatzaken verwacht, omdat advocaten en activisten de wet willen gebruiken om dringende beleidswijzigingen af te dwingen van Canberra of van deelstaatregeringen. De zaak van de tieners begon eigenlijk met het plan van Whitehaven Coal om een mijn in het noorden van New South Wales drastisch uit te breiden. Daarmee zou 100 miljoen ton extra CO2 in de atmosfeer komen, zowat 20% van de jaarlijkse klimaatvoetafdruk van Australië. De steenkool is bedoeld voor de export.
De hoofdaanklager in het proces in Melbourne is de 16-jarige studente Anj Sharma. Haar engagement ontstond toen ze in September 2019 een klimaatstaking hielp organiseren, geïnspireerd door Greta Thunberg. Zo’n 100 000 deelnemers marcheerden die dag door de stad. De tieners en hun advocaten stellen dat milieuminister Susan Ley de wettelijke zorgplicht schendt en jongeren onvoldoende tegen toekomstige schade beschermt als zij haar bevoegdheden gebruikt om de mijnuitbreiding te vergunnen. Advocaten van Equity Generation, een advocatenkantoor uit Melbourne, waren al op deze zaak aan het werken toen ze dankzij de klimaatstaking in contact kwamen met de acht tieneractivisten. Die waren bereid om het gezicht van deze zaak te worden.
Volgens Anj hebben ze alle acht “zeer persoonlijke verhalen over klimaatverandering”. Ze zagen de gevolgen van het veranderende moessonseizoen in India, bijvoorbeeld, of van fracking van gas uit steenkoollagen. “De beslissingen die de regering nu neemt, hebben gevolgen voor onze toekomst. Wij zullen met die gevolgen moeten leven. Toch moeten wij ook de volgende generatie nog kunnen grootbrengen. We willen gewoon een veilige toekomst,” vertelde ze aan Guardian Australië’s Full Story podcast. “Ze hebben echt een zorgplicht tegenover ons.”
Aangezien ze nog minderjarig zijn, worden de tieners bijgestaan door zuster Brigid Arthur, een 86-jarige non en voormalige lerares die zich vrijwillig als hun procesvoogd heeft aangemeld, een rol die zij eerder al speelde in zaken met jonge asielzoekers.
Hoewel de argumenten die worden aangevoerd ongebruikelijk zijn in de Australische context, herkennen we ze uit zaken elders waarbij regeringen ter verantwoording zijn geroepen voor het feit dat zij niet meer doen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Hét lichtend voorbeeld is de Klimaatzaak in Nederland, waar de regering uitdrukkelijk de plicht kreeg om de mensenrechten van burgers te vrijwaren in het aanschijn van de klimaatcrisis en om de CO2-uitstoot met minstens 25% terug te dringen in vergelijking met 1990. Ook de recente uitspraak van een Parijse rechtbank tegen de Franse staat inspireert, ook al omdat maar liefst 2,3 miljoen Fransen deze zaak steunden met hun handtekening onder een petitie.
Behalve dit eerste geding over de zorgplicht start in Australië binnenkort ook de zaak van rechtenstudente Katta O’Donnell uit Melbourne, die vorige zomer een klacht neerlegde tegen de federale regering. Die beschuldigt ze ervan om investeerders in staatsobligaties te hebben misleid door het financiële risico van de klimaatcrisis niet bekend te maken.
De klimaatzaken voor Australische rechtbanken gaan daarmee een nieuwe kant op. Volgens David Morris, CEO van milieuorganisatie EDO, was de belangrijkste overwinning voor het klimaat in Australië tot nog toe een uitspraak van februari 2019, die de opstart van de Rocky Hill kolenmijn in New South Wales blokkeerde. De rechter verwees toen in zijn vonnis expliciet naar de rol die steenkool uit de mijn zou spelen in het verhogen van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen “op een moment dat juist een snelle en diepe daling van de emissies nodig is om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen”. EDO heeft diverse zaken lopen tegen geplande steenkool- en gaswinningen. Ze verdedigen ook de Bushfire Survivors for Climate Action in New South Wales.
Volgens Morris zal het aantal klimaatzaken, dat de overheid een rol toebedeelt in het beschermen van mensen tegen een klimaatramp, alleen maar toenemen. Hij vergelijkt het met de toenemende druk op de tabaksindustrie toen de gevolgen van tabak voor de gezondheid onloochenbaar werden. “Tien jaar geleden konden we ons dit soort zaken niet voorstellen. Nu denk ik dat ze steeds normaler worden.” Hoofdadvocaat David Barnden van Equity Generation, die O’Donnell en ook de tieneractivisten vertegenwoordigt, vindt het logisch dat jongeren in het verweer komen nu hun toekomst op het spel staat.
Wereldprimeur: studente klaagt Australië aan wegens misleiding van investeerders over klimaatrisico’s
Weldra komt in Australië de zaak voor van Katta O’Donnell, 23 jaar en vijfdejaarsstudent rechten aan de La Trobe Universiteit in Melbourne, tegen de Australische regering. Het gaat om een wereldprimeur omdat de studente de regering aanklaagt voor ‘wangedrag wegens het niet verantwoordelijk omgaan met de klimaatcrisis’. Specifiek beschuldigt ze de regering ervan om kopers van staatsobligaties te misleiden door het financiële risico ten gevolge van de klimaatcrisis te verzwijgen. Het gaat om beoordelingen van het verwachte effect van de klimaatcrisis op beleggingen, o.m. de waarschijnlijkheid dat investeringen in fossiele brandstoffen hun waarde zullen verliezen en stranded assets zullen worden. O’Donnell betoogt dat de regering en haar ambtenaren hebben gefaald in hun zorgplicht door geen rekening te houden met klimaatverandering bij het uitvoeren van hun werk.
De studente lichtte toe dat veel jonge Australiërs staatsobligaties bezitten via hun pensioenfonds, maar de klimaatrisico’s van hun investering niet kennen. Het gaat om een bedrag van maar liefst 700 miljard dollar. “Hoewel de huidige regering allang niet meer aan de macht zal zijn tegen de tijd dat we toegang hebben tot dit geld, zal onze financiële zekerheid afhangen van haar klimaaterfenis.”
Haar advocaat Barnden bevestigde dat institutionele beleggers het risico steeds meer onderkennen. De Zweedse centrale bank verkocht vorig jaar bijvoorbeeld haar obligaties van West-Australië en Queensland omdat deze deelstaten er niet in slaagden om een klimaatbeleid te voeren. “We ondervinden al de directe gevolgen van droogte en bosbranden, maar we zitten ook met de financiële risico’s van een economie die veel te afhankelijk is van fossiele brandstoffen en die achterop raakt als de wereld overschakelt op schone energie. Volgens Rob Henderson, voormalig hoofdeconoom van de Nationale Bank, worden bedrijven al sinds 2017 gewaarschuwd voor klimaatrisico’s. De grote Australische banken hebben nu allemaal jaarlijkse klimaatrapporten en ze geven groene obligaties uit. Maar de regering Morrison blijft koppig bij 26% tot 28% uitstootreductie tegen 2030, een stuk minder dan afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. Ze wil ook geen klimaatneutraliteit tegen 2050.
Reactie toevoegen