Grootouders voor het Klimaat (GvK) heeft bij de Vlaamse Regulator voor de Media een klacht ingediend tegen de VRT. Het onderdeel ‘Gas geven’ van het één-programma Iedereen Beroemd maakt volgens de Grootouders ongeoorloofde reclame (in de vorm van sponsoring of productplaatsing) voor het merk en/of de producten van een grote producent van fossiele brandstoffen die aanzienlijke schade toebrengen aan de leefwereld van huidige en toekomstige inwoners.
Grootouders voor het Klimaat neemt dit initiatief niet lichtzinnig. De energieomslag die de samenleving met hoge prioriteit moet realiseren, loopt achterstand op door het positieve imago dat het merk zo verwerft. Daarenboven berokkent het schade aan het vertrouwen dat burgers mogen hebben in hun openbare omroep.
In het najaar kreeg de VRT al een aantal individuele klachten over deze kwestie en in de pers verschenen reacties. De klachtendienst van de VRT antwoordde toen aan de klagers dat de omroep in de mate van het mogelijke met hun reactie rekening zal houden, maar dat ze de samenwerkingsovereenkomst met de sponsor niet zomaar kan verbreken en dat ze de bepalingen van het mediadecreet respecteert. De GvK-juristen hebben daarover een andere mening. Zij zien een inbreuk op artikel 62 van het mediadecreet omdat de basisactiviteit van het sponsorende bedrijf schadelijk is voor het milieu, de gezondheid en de veiligheid van de burgers en het mensenrecht op leven schendt (zoals o.m. bepaald in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie).
De Grootouders vinden het jammer dat ze een klacht moeten indienen. Ze waarderen de inspanningen die de VRT, zoals het een openbare omroep past, levert om haar maatschappelijke missie (“alle Vlamingen informeren, inspireren en verbinden, en zo de Vlaamse samenleving versterken” ) te realiseren en hoe ze “het brede maatschappelijke debat wil stimuleren” en “een plaats heeft in het leven van alle Vlamingen, over generaties heen” (citaten uit VRT: missie en waarden). Met betrekking tot de klimaatcrisis zien we veel positieve voorbeelden, zoals de VRT-klimaatnieuwsbrief met toegankelijke informatie in een luchtige stijl; nieuwsitems op radio, tv en online, waarin experten de klimaatcrisis correct duiden; reeksen zoals De #klimaatraad, Wat houdt ons tegen (van Jill Peeters), Het Klimaatbetoog (van Nic Balthazar).
In zulke en andere programma’s laat de VRT zien dat de klimaatcrisis de samenleving voor een nooit geziene verantwoordelijkheid plaatst die iedereen aanbelangt, inderdaad “over generaties heen”. Een populair verbindend programma (Iedereen beroemd) laten sponsoren door een grote producent van fossiele brandstoffen vloekt met die inspanningen en het algemeen belang. Het sponsorende bedrijf is niet zomaar een leverancier van producten die we in de huidige samenleving (nog) nodig hebben. Het houdt onze afhankelijkheid van die producten in stand, onder meer met dergelijke vormen van reclame. Gas geven, inderdaad.
Multinationals zoals dit bedrijf kennen al tientallen jaren de nefaste gevolgen van hun business. In de plaats van ernaar te handelen hebben ze de omslag naar hernieuwbare energie zoveel mogelijk tegengewerkt. Ook deze sponsoring is een manier om hun aanstootgevende winst veilig te stellen, nog wel op een moment dat ze door de oorlog extra veel winsten binnenrijven.
Illustratie: eigen collage (achtergrond artyom-kulakov via pexels)
helemaal akkoord met deze reactie van GvK; een kleine toevoeging is dat ik
ook wat mijn bedenkingen heb bij het sponsoren van de (schitterende) reeks
van “Onze natuur” door de grootbank Paribas Fortis (ook hier speelt VRT een
dubbele rol)