auteur: Koen Platevoet
1972: Zoals zovele van mijn – toen nog jonge – leeftijdsgenoten lazen en bespraken we “DE GRENZEN AAN DE GROEI”, het rapport van DE CLUB VAN ROME. Dat rapport legde een verband tussen economische groei en de gevolgen ervan voor het milieu. Het rapport gaf een prognose van het grondstof- en voedselverbruik in de wereld voor de volgende jaren. Daarin werd een beeld geschilderd van in een aantal decennia oprakende grondstofvoorraden. Er waren pro’s en contra’s. Critici vonden dat het rapport onvoldoende aandacht gaf aan de mogelijkheid om met behulp van nieuwe technologieën het doemscenario af te wenden. Herkenbaar?
50 JAAR geleden. Ik dacht toen: “ Tja, zo een vaart zal het wel niet lopen… “
1982: Op bezoek bij een vriend in Marseille, die in nauw contact stond met de Franse legerleiding. Hij vertelde: “De generaals vragen hogere budgetten, om onze Zuidergrens beter te beveiligen. Ze verwachten een opwarming van de aarde en mogelijke woestijnvorming tot midden Frankrijk. En dan gaat er een stroom vluchtelingen de Middellandse zee oversteken…”
40 JAAR geleden. Ik dacht toen: “ Tja, zo een vaart zal het wel niet lopen… “
1991: Vlak na de 2e Golfoorlog reisde ik door Turkije. In Istanboel zat ik samen met een Iraanse dame, professor in de sociologie. Zij vertelde: “Tot nu hebben we de conflicten tussen Kapitalisme en Communisme gekend, het volgende zijn Godsdienstoorlogen en daarna komen de Wateroorlogen.” In 1992 opende Turkije de Ataturk-stuwdam op de Tigris en Eufraat, en kregen zo greep op de waterbevoorrading van Syrië en Irak.
30 JAAR geleden. Ik dacht toen: “ Tja, zo een vaart zal het wel niet lopen… “
Ondertussen volgden in 1992 de 1e VN klimaatconferentie in Rio, in 1997 het Kyoto protocol, in 2015 het klimaatakkoord van Parijs, en zovele andere gelegenheden, boeken, acties, getuigenissen van alpinisten over de verdwijnende gletsjers, van natuurliefhebbers over vlinders en libellen die vanuit het zuiden naar onze streken emigreren…
2019: Er is een duidelijke zichtbare versnelling in het klimaatbeeld met al 4 jaar op rij de hoogste temperaturen sinds het begin van de metingen, extremere weersituaties, grotere droogtes, veranderende windrichtingen, mislukte oogsten, te weinig grondwater, ook in onze regio’s.
VANDAAG hoor ik velen zeggen: “ Tja, zo een vaart zal het wel niet lopen… “
Wanneer was het uw eerste keer… dat je hoorde over de opwarming van de aarde, de milieu- en luchtvervuiling, de verstoring van de bio-diversiteit?
Ik was er al vroeg bij en waarschijnlijk had mijn reeds belangstelling voor de natuur op reeds jonge leeftijd er veel mee te maken. Samen met de vaststelling dat we wel leerden over meikever op ‘t school maar er geen meer vonden. Komt er dan nog bij dat “Silent Spring” van Rachel Carson reeds in 1963 verscheen, het landschap in mijn omgeving drastisch aan het wijzigen was en in 1968 er plannen waren om 1/3 van het Heverleebos te slopen t.b.v de E 40 (toen nog E 5) en een motel. Een jonge milieu-activist was geboren. En “Grenzen aan de groei” ging er bij mij dus in als zoete koek. En inderdaad was de reactie in mijn omgeving “ ‘t zal zo’n vaart niet lopen” vergezeld met een meewarige blik.
Het zal midden de jaren ’70 geweest zijn. We waren nog halve hippies, tegen oorlogsgeweld en de wapenwedloop en ja, ook bezorgd om het milieu. Met de groene fietsers voerden we acties, fietselingen, milk-up (tegen de plastiekflessenberg). Toen al. We pleiten voor soberheid ipv consumptie, samenhorigheid ipv concurrentie en stilte ipv prestatiedruk. Er is al veel verbeterd, de rivieren waren toen vuiler, de bermen werden ‘schoon’ gehouden met DDT. Maar de milieuproblemen zijn ook toegenomen en geglobaliseerd. Nog één ding: er zijn ook 55-plussers die (nog) geen kleinkinderen hebben die voor de volgende generaties willen strijden. Kunnen jullie je niet ‘oud-strijders voor het klimaat’ noemen? Zo voel ik me wel.