Bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

• 3-21 februari / Wereldmeerdaagse in Brasschaat
  Mundio organiseert om de 2 jaar de Wereldmeerdaagse, een grootschalig mondiaal educatieproject voor de eerste graad van secundair onderwijs van Brasschaat en wijde omgeving.
  Meer info (o.a. over de betrokkenheid van GvK) hieronder.
• 7 februari / Theaterlezing in Mechelen
  Grootouders voor het Klimaat Mechelen nodigt Erik Vlaminck en Pier De Kock uit om met een scheut humor de klimaatcrisis te kaderen.
  Zie onze website voor meer details en inschrijven; het aantal plaatsen is beperkt.
• 13 februari / Webinar Duurzame mobiliteit voor iedereen
  Hoe zet het federaal en Vlaams beleid zich door op het lokale niveau en kan je gemeente deze doelstellingen omzetten in lokale actie? Een initiatief van Netwerk Duurzame Mobiliteit.
  Meer over deze webinar
• 14 februari / Kennisuitwisselingsmoment
  Een initiatief van onze partner Reset.Vlaanderen.
  Meer informatie verderop in deze nieuwsbrief.
• 17 februari / GvK Webinar: Zorgt klimaatverandering voor meer natuurbranden?
  Zware bosbranden in de streek rond Los Angeles, de grootste branden ooit in Australië in 2023-2024, de grootste bosbranden ooit in Canada in 2023, … alle hebben ze met de klimaatverandering te maken. We leren er meer over in deze webinar met Seppe Lampe die aan een doctoraat werkt over dit onderwerp.
  Meer info en inschrijven voor deze webinar
• 17 februari / Webinar GvK-Nederland: Actieve Hoop
  Dit webinar van onze Nederlandse zusterorganisatie laat ons kennismaken met actieve hoop. Wat is het en hoe kan deze methode je helpen om veerkrachtig aanwezig te zijn in deze tijd?
  Meer informatie en inschrijven
• 18 februari / Klimaatcafé in Kortrijk: Wat is er aan de hand met het weer?
  Een initiatief van GvK-Kortrijk in samenwerking met Avansa. Het klimaatcafé wil een open plek zijn waar de bezorgdheid gedeeld kan worden en waar mensen over de generaties heen elkaar kunnen inspireren om tot actie te komen.
  Meer info over het klimaatcafé en inschrijven via Avansa
• 18 februari / Brussel: actie voor een beter openbaar vervoer
  Actie, ondersteund door GvK, aan het Martelarenplein (locatie van de Vlaamse regering) voor een beter openbaar vervoer en een betere financiering van De Lijn
  Meer info in volgende nieuwsbrief.
• 18 februari / Webinar: Participatie in windmolenparken in de Noordzee
  Hoe kunnen burgers participeren in windturbineparken: hoe, wat, waarom, met wie? Een initiatief van energiecoöperatie EcoOB.
  Link voor deelname aan de webinar
• 19 februari / Puurs-Sint-Amands
  Lezing ‘Wat kunnen wij als grootouders doen voor het klimaat?’ door GvK-ambassadeur Prof. Em. Jan Stel.
  Meer informatie over deze lezing
• 1 maart / Gooik: Klimaatsamenspraak ‘Ons leven op aarde nu’
  Workshop voor kinderen tussen 8 en 12 jaar onder begeleiding van een klimaatcoach.
  Meer info en inschrijven voor deze workshop

• Code Rood plant een nieuwe actie van 28 februari tot 2 maart
  Zoals de voorbije jaren ondersteunt GvK ook dit jaar de acties van Code Rood die het onrecht in de agro-industrie aan de kaak willen stellen. De Grootouders geven er opnieuw de voorkeur aan deel te nemen in een ondersteunende rol: hand- en spandiensten verlenen, hulp in de keuken, hulp met vervoer en opvang van actievoerders die door de politie worden opgepakt. Als je zin hebt om deel te nemen, schrijf je dan in elk geval in via de website van Code Rood, met verwijzing naar de Grootouders voor het Klimaat. En, heel belangrijk, stuur een mailtje naar coderood@gvhk.be met de boodschap dat je je hebt aangemeld via de website van Code Rood. Als er voldoende belangstelling is vanuit Grootouders om deel te nemen, voorzien we een eigen opleiding, specifiek gericht op de ondersteunende rol die we als Grootouders willen opnemen.
  Via deze link kan je je inschrijven voor de Nieuwsbrief van Code Rood.
• Milieuverenigingen vechten versoepeling drinkwaternorm aan
  Het drinkwater van honderdduizenden West-Vlamingen bevat te veel 1,2,4-triazool, een restproduct van pesticiden. Minister Brouns heeft de wettelijke norm tijdelijk versoepeld van 0,1 microgram per liter naar 1 microgram per liter, een maatregel die gespecialiseerde juristen als onwettig omschrijven. De gezondheidsimpact van 1,2,4-triazool is nog niet exact gekend, maar er zijn wel enkele gezondheidswaarschuwingen aan het product gekoppeld: de stof zou toxisch zijn voor de menselijke voortplanting. Aan de verhoogde norm koppelde de minister wel een actieplan dat milieuorganisaties evenwel vaag en ontoereikend vinden. Maar bovenal vindt de milieubeweging dat de minister voorbijgaat aan zijn eerste taak om de bevolking te beschermen; hij weigert de vervuiling aan de bron aan te pakken en de vervuiler te laten betalen.
  
  • Meer over de actie van de milieuverenigingen in de Westhoek (vrt)
  • Meer over de effecten van triazolen op de gezondheid (vrt)
• Landbouwtafels en grootouderdenken
  Begin december organiseerde onze kerngroep landbouw haar eerste ‘landbouwtafel’ om het belangrijk thema landbouw wat sterker op de kaart van GvK te zetten. De groep pleit voor meer ‘grootouderdenken’: als grootouders kritisch afstand nemen van de winstbejag en groeiobsessie van de industriële landbouw. Op de landbouwdag kwamen 17 voorstellen naar voren, waaruit de kerngroep drie thema’s heeft gedistilleerd voor haar verdere werking:
  1. de werkgroep Verbinding ziet de boerderij als publieke ruimte en wil zich inzetten om samen met boeren ontmoetingsplekken te maken;
  2. de werkgroep Landbouwtafels wil net als vorig jaar overleg en inspiratie bevorderen via gesprekken met klimaatgrootouders en andere geïnteresseerden;
  3. de werkgroep Support wil haar ondersteunende rol blijven waarmaken voor Voedsel Anders en moederorganisatie Grootouders voor het Klimaat.
  De werkgroep zoekt nog naar medewerkers; voel je je aangesproken, stuur dan een mail naar landbouw@gvhk.be.
  Verslag van de landbouwtafels
• Een stappenplan naar een Europese landbouw zonder giftige pesticiden
  Samen met 85 milieu-, gezondheids-, mensenrechten- en boerenorganisaties heeft Natuurpunt een stappenplan ontwikkeld om de vermindering van pesticiden te realiseren. Dit document schetst de belangrijkste eisen én uitvoerbare stappen om het gebruik van pesticiden en de risico's in heel Europa drastisch te verminderen. Het stappenplan pleit voor een agrarische toekomst die prioriteit geeft aan de menselijke gezondheid, milieubescherming en een eerlijke, veilige toekomst voor landbouwers. Het is essentieel dat de aanbevelingen nu worden meegenomen in de komende EU-visie voor landbouw en voedsel alsook in de Vlaamse landbouwvisie.
  Het stappenplan vind je terug via deze link.
• Wereldmeerdaagse in Brasschaat
  Dit jaarlijks weerkerend initiatief wordt van 3 tot 21 februari met steun van de gemeente georganiseerd door de vzw Mundio. Het wil jongeren (en volwassenen) kennis laten maken met het Zuiden, met oog voor alle problemen van oorlog, onderdrukking en honger, maar vooral met focus op vele mooie initiatieven van mensen in het Zuiden (meer info over het programma). Voor GvK is dit initiatief een unieke gelegenheid om in een korte periode zo’n 7.000 jongeren, hun leerkrachten en ongeveer 200 vrijwilligers in contact te brengen met de ‘Grootouders van het Klimaat’. We zijn nog op zoek naar vrijwilligers die zich kunnen vrijmaken om mee informatie te geven op de GvK-informatiestand.
  Meer inlichtingen op onze website
• Strijd tegen ISVAG-verbrandingsoven gaat voort
  Reeds jaren ijveren burgers van Aartselaar en Wilrijk voor het stopzetten van de ISVAG-verbrandingsoven, die de gezondheid van de bewoners van de zuidrand van Antwerpen aantast. Zij konden tot voor kort rekenen op de steun van de gemeente Aartselaar. De gemeente heeft nu echter een convenant ondertekend met ISVAG waardoor de gemeente, tegen het advies van haar eigen MINA-raad in, afziet van alle procedures tegen lopende en nieuwe vergunningsaanvragen van ISVAG. Inmiddels heeft Minister Brouns cassatieberoep ingediend tegen het vernietigingsarrest van de ISVAG-vergunning bij de Raad van State en heeft vervolgens ISVAG zelfs een nieuwe vergunning verleend, zonder het einde van de procedure bij de Raad van State af te wachten – ministers schromen er zich blijkbaar niet voor de wet te overtreden als ze daarmee gevestigde belangen kunnen dienen. Enkele leden van de MINA-raad startten daarom, samen met enkele omwonenden, de belangenvereniging De Pijp Uit 2.0 op, zodat de noodzakelijke juridische procedures kunnen voortgezet worden.
  Lees meer over deze kwalijke gang van zaken en hoe je de belangenvereniging kunt steunen (De Pijp Uit).
• Gaia klaagt aan
  Het kunstwerk Gaia, een zeven meter grote bol die is opgesteld in een kerk in Puurs, inspireert onze Blogger Jan Stel tot enkele diepgravende gedachten over onze aarde. Gaia of Moeder Aarde staat immers symbool voor de levende planeet, voor de eerbied voor het leven en voor de zorg voor het nageslacht. Samen met onder andere de oceaan, de atmosfeer en de biosfeer vormt Moeder Aarde een zelfregulerend gesloten systeem dat erop is gericht de omstandigheden aan het aardoppervlak zoveel mogelijk te stabiliseren. Er komen in Jans blog vele visies aan bod, variërend van het scheppingsverhaal over Griekse tragedies en de inzichten van paleontologen, het belang van het klimaatakkoord van Parijs en enkele pennenstreken van een hardvochtige president aan de andere kant van de oceaan.
  Lees de blog van Jan
• Grootouders verlaten X/Twitter voor Bluesky
  Samen met een dertigtal andere middenveldorganisaties heeft GvK besloten om niet meer actief te zijn op X/Twitter dat momenteel gedomineerd wordt door haatspraak, desinformatie en politieke manipulatie. De initiatiefnemers roepen ook andere middenveldorganisaties, kranten, de vrt en politici op om dit platform niet langer te legitimeren. Sinds deze maand is een nieuw GvK-account actief bij Bluesky. Onze andere communicatiekanalen blijven actief.
  Meer op onze website

• Reset Vlaanderen: kennisuitwisselingsmoment
  Reset.Vlaanderen organiseert op 14 februari een boeiende kennisuitwisseling waarin je ontdekt hoe de Ulex-opleidingen jouw organisatie kunnen versterken. De Spaanse organisatie Ulex biedt trainingen aan rond uiteenlopende thema’s, met een sterke focus op samenwerking tussen (middenveld)organisaties om gezamenlijke doelen te bereiken. Deelnemers van Reset.Vlaanderen delen wat ze leerden van deze opleidingen én hoe die inzichten toegepast kunnen worden binnen de eigen organisatie. De sessie gaat door bij Bond Beter Leefmilieu (Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel) en duurt van 10u tot 12u.

• Oceaan warmt vier keer sneller op dan vorige eeuw
  Dat de oceaan opwarmt als gevolg van klimaatverandering, was al bekend. Door het broeikaseffect in de atmosfeer neemt de temperatuur op onze planeet toe, en daarmee ook de oppervlaktelaag van wateren. Dat is slecht voor het leven in de oceaan: koraal sterft uit en ook vissen en schelpdieren overleven minder makkelijk. Bovendien zorgt warm water voor een hogere zeespiegel en op die manier voor een hoger overstromingsrisico. Tenslotte kan de warmere oceaan minder CO2 uit de atmosfeer opnemen waardoor die in de lucht blijft hangen en het broeikaseffect versterkt. Recent onderzoek heeft nu uitgewezen dat de oceaan vier keer sneller opwarmt dan in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Alleen door een einde te maken aan de CO2-uitstoot kan deze trend worden gekeerd.
  Meer over de resultaten van dit onderzoek (Change Inc.)
• PFAS-producenten proberen EU-beperking op het gebruik van PFAS onderuit te halen
  Een team van academische onderzoekers, juristen en journalisten uit 16 Europese landen heeft een enorme lobbycampagne blootgelegd die erop gericht was om een voorgestelde EU-brede beperking op het gebruik van PFAS teniet te doen. PFAS zijn chemische stoffen die extreem lang in het milieu en ons lichaam kunnen blijven en daarom dikwijls “forever chemicals” genoemd. Tijdens deze lobbycampagne blijken de uitgaven van grote PFAS-producenten aanzienlijk gestegen. Hun uitgaven betroffen onder meer talrijke vergaderingen op hoog niveau met ambtenaren van de Europese Commissie, evenals inspanningen om andere industriële spelers te mobiliseren voor de lobbycampagne die tot doel heeft vrijwillige alternatieven en substantiële uitzonderingen op deze voorgestelde beperking te promoten. Het is van vitaal belang dat deze lobbyacties hun doel niet bereiken en dat de erg talrijke PFAS-verbindingen blijvend als een aparte categorie worden beschouwd, zodat ze niet elk apart moeten bekeken worden.
  Meer details over dit schokkend verhaal (The Conversation)
• Onze hersenen bevatten een volledige plasticlepel aan plastics
  Amerikaans onderzoek wijst uit dat microplastics tot in onze hersenen kunnen doordringen. Het onderzoek gebruikte een nieuwe methode die toeliet erg kleine plasticdeeltjes op te sporen en vond gemiddeld 50 procent meer microplastics in de hersenen van overleden proefpersonen dan 8 jaar geleden. Dat zou betekenen dat ongeveer 0,5 procent van het gewicht van onze hersenen afkomstig is van plastic. De onderzoekers ontdekten ook dat er 3 tot 5 keer meer microplastics zaten in de hersenen van 12 overleden proefpersonen met dementie, al zijn die plastics waarschijnlijk eerder het gevolg dan de oorzaak van de dementie. Hoewel nog niet kan uitgesloten worden dat de nieuwe meetmethode tot een overschatting heeft geleid van het aantal plasticdeeltjes in de hersenen, zijn de resultaten verontrustend en is er meer onderzoek nodig naar de impact van microplastics op de gezondheid.
  Meer informatie over dit onderzoek (vrt)
• Het professionele voetbal scoort slecht op duurzaamheid
  Het professionele voetbal zorgt, als de fossiele sponsordeals mee in rekening worden gebracht, voor CO2-emissies die te vergelijken zijn met die van Oostenrijk, zo blijkt uit een studie van het New Weather Institute. Het is de eerste keer dat de klimaatvoetafdruk van voetbal - de belangrijkste bijzaak van de wereld - zo gedetailleerd in kaart wordt gebracht. De grote CO2-afdruk komt vooral van alles wat rond de wedstrijden zelf gebeurt: de verplaatsingen van de fans, de bouw en uitbating van de stadions, de grootschalige merchandising, maar ook de sponsordeals. De onderzoekers wijzen op de tendens van producenten van vervuilende en schadelijke producten en diensten (oliebedrijven, luchtvaartmaatschappijen en automerken) om hun merk te associëren met gezonde en sportieve mensen. Hun strategie is erg herkenbaar en doet denken aan de oude (en naderhand verboden) strategie van de tabaksmaatschappijen enkele decennia geleden.
  Meer over deze ongezonde verwevenheid en wat er kan aan gedaan worden (Change Inc.)
• Duurzame vliegtuigbrandstof en andere mythes over groene luchthavens ontkracht
  Milieuactivisten zullen naar alle waarschijnlijkheid de uitbreiding van de Heathrow luchthaven nabij Londen, de grootste van Europa, niet kunnen tegenhouden, hoewel de luchtvaart nu reeds verantwoordelijk is voor 8% van de CO2-uitstoot in het Verenigd Koninkrijk. In de discussie rond de mogelijke uitbreiding van de luchthaven maakte de luchtvaartlobby gebruik van een aantal mythes die we ook zien opduiken in de discussies rond Zaventem. In een interessant artikel worden die mythes een voor een weerlegd. Zo negeert de sector de dubbel zo belangrijke broeikaseffecten van de luchthaven in de hogere atmosfeer, maakt ze van de SAF (Sustainable Aviation Fuels) onterecht een succesverhaal en een wissel op de toekomst, blijken ‘CO2-neutrale luchthavens’ slechts luchthavens die draaien op hernieuwbare energie en wordt zedig gezwegen over privéjets en hun passagiers op “min of meer specifieke luchthavens” die sterk in belang toenemen zonder dat het brede publiek daarover is geïnformeerd.
  Lees meer over de mythes van de luchtvaartsector (The Conversation)

• Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld
  Deze verhalenbundel voor jongeren van 12 tot 16 jaar is een initiatief van Schrijvers voor Toekomst en verscheen op 22 januari bij uitgeverij Ploegsma. Met dit boek willen ze jongeren die zich te veel zorgen maken over het klimaat geruststellen en jongeren die zich er te weinig zorgen over maken wakker schudden, zodat we samen kunnen zorgen voor een duurzame toekomst. De winst van de verkoop van het boek gaat naar de Jonge Klimaatbeweging.
• Beroemde berg in Nieuw-Zeeland krijgt status van rechtspersoon
  De berg Taranaki Maunga in Nieuw-Zeeland krijgt de status van een rechtspersoon, wat betekent dat hij alle rechten en plichten van gewone burgers krijgt en volgens de wet wordt beschouwd als "een levend en ondeelbaar geheel". De wet die dat regelt, is na jaren van onderhandelingen goedgekeurd en is een belangrijke overwinning voor de Maori, de eerste bewoners van het land. Het beheer van de berg komt nu in handen van lokale Maori-gemeenschappen en de overheid.
  Meer over deze overwinning voor de Maori (en bekijk vooral hoe zij dat vieren) - vrt
• Eén derde…
  ...zo groot is het deel van de Arctische toendra en ecosystemen dat door het smelten van de permafrost een bron van emissies is geworden, in plaats van een bron van koolstofopname, volgens een onderzoek van The Guardian.