De nieuwe omgevingsvergunningsaanvraag van Ineos is in aantocht en zal naar alle waarschijnlijkheid in september ter inzage liggen. Ineos liet al weten dat het alles netjes volgens het boekje zal doen. Geen vergunningsaanvraag meer in schijfjes, dus geen salamitactiek dit keer. Het volledige project met de nodige MER-screenings zal ineens op tafel liggen. Een belangrijke procedurele stap voorwaarts, dat zeker. Of er ook meer te verwachten valt? Dat is nog maar de vraag, zo vrezen de Grootouders voor het Klimaat op basis van de PR die het bedrijf rond de aanvraag lanceert.
Ineos belooft alvast opnieuw om de meest efficiënte ethaankraker in de verre omtrek, zo niet ter wereld, te bouwen en daarmee alle concurrenten de loef af te steken. Die kunnen gewoon niet meer mee en zullen dus hun oude, vervuilende installaties moeten sluiten. Ineos als “GameChanger”, kortom, wiens “inspanningen de hele Europese chemiesector zullen vergroenen”. Zo staat het er letterlijk.
Het is ongetwijfeld mogelijk om uit te pakken met een doorgedreven automatisering en om met die efficiëntere productie de concurrenten het leven zuur te maken. Of dat volstaat voor een profilering als groene game-changer is een andere vraag. Daarvoor moet je minstens aantonen welke daling in broeikasgasuitstoot je tegen 2030 en 2050 respectievelijk zal realiseren en hoe dat gebeurt. In zijn PR laat Ineos precies dat compleet achterwege. Vandaar de prangende vraag: Hoe ‘groen’ is de ethaankraker in Antwerpen echt?
Bij de Grootouders voor het Klimaat gaan er al gauw zes alarmbellen af.
Om te beginnen werkt Ineos Project One met schaliegas. Als het ooit echt zou moeten, kan dat vervangen worden door aardgas, belooft Ineos, maar dat is duurder. Ter opfrissing: Bij de productie, de opslag en het vervoer van schaliegas komen enorme hoeveelheden methaan vrij en dat methaan is een vele malen krachtiger broeikasgas dan CO2. Zowel de VN als de EU willen methaan uit schalie- én fossiel gas per direct uitfaseren.Alleen alswe per 2030 alle methaanuitstoot in de olie- en gasindustrie stoppen, is klimaatneutraliteit in 2050 nog binnen bereik. Doen we dat niet, dan vergooien we de kans om de crisis te keren. De nieuwe vergunningsaanvraag van Ineos houdt volstrekt geen rekening met dit gegeven. Ze past daarentegen naadloos in de strategie van Big Oil & Gas om buiten de EU geproduceerd goedkoop schaliegas te blijven invoeren op kosten van de belastingbetaler – die een slordige 7,3 miljard euro ETS uitstootrechten cadeau doet aan de Belgische industrie, wat de BBL al eerder aankaartte.
Ten tweede zullen de nieuwe installaties van Ineos – anders dan het bedrijf doet uitschijnen – hoe dan ook nieuwe, bijkomende CO2 uitstoten. Pas als andere bedrijven hun installaties stilleggen – dus als Ineos de concurrentie op de knieën heeft – is er een netto CO2-daling in de Antwerpse haven in plaats van een stijging. Tenzij Ineos de volumes van de concurrentie overneemt of zelfs meer gaat produceren! Dat lijkt alvast de bedoeling. Het businessplan van Ineos leidt naar meer, niet naar minder CO2. Met Ineos Project One is een CO2-daling in de Antwerpse Haven verder weg dan ooit.
Wie toch had gehoopt dat Ineos een beetje koolstofvrije reflex aan de dag zou leggen, komt alweer bedrogen uit. Want behalve voor schaliegas – en heel misschien aardgas – opteert het bedrijf – ten derde – ook voor de productie van ‘blauwe’ waterstof, d.w.z. een CO2-arme maar niet CO2-vrije koolwaterstof die ontstaat door CO2-afvang bij de productie. Die afvang en berging van CO2 klinkt veelbelovend. Maar tot op vandaag is CO2-afvang bij de productie van waterstof op industriële schaal nog niet gerealiseerd. Inmiddels is duidelijk dat het zelfs om een bewust gelanceerde fabel gaat. Wellicht daarom dat CCS geen onderdeel meer is van de omgevingsvergunningsaanvraag. De motivatie van Ineos: te duur. Analisten noemen blauwe waterstof niet voor niets de zeepbel van Big Oil, die camoufleert dat de sector alles uit de kast haalt om verder te werken op fossiele energie. Inderdaad werd op 12 aug. 2021 een onderzoek gepubliceerd naar de uitstoot van broeikasgassen over het hele productieproces van blauwe waterstof. De berekeningen zijn overduidelijk: “the use of blue hydrogen appears difficult to justify on climate grounds.” De EU gaat niet voor niets voluit voor ‘groene’ waterstof uit hernieuwbare i.p.v. fossiele bronnen.
Ten vierde is het product waar het allemaal om draait, ethyleen, de basisgrondstof voor de productie van wegwerpplastics. De Grootouders voor het Klimaat onderkennen dat ethyleen ook dient voor de productie van isolatiematerialen, wieken van windmolens e.a. Toch is maar liefst 40% bestemd voor deze wegwerpplastics. PlasticSoup en de Grootouders berichtten eerder al over de overproductie in die sector en over hardnekkige pogingen om Afrikaanse regeringen onder druk te zetten om wegwerpplastics weer toe te laten. Ook zeeën en oceanen kreunen onder de plasticvervuiling. Een hoog en spotgoedkoop aanbod aan ethyleen voor wegwerpplastics zal de plasticsoep op zee en te land nog doen toenemen ondanks het structureel overaanbod. Tegen spotgoedkoop wegwerpplastic kan de ophaling en recyclage van plastic bovendien niet concurreren. Zo wordt circulair gebruik van plastics economisch voor lange tijd onmogelijk gemaakt.
Daarnaast – ten vijfde dus – is er het probleem van de plastickeutels in het havengebied en op zee. Plastickeutels ontsnappen in grote hoeveelheden – we spreken over jaarlijks 1150 miljard van die keutels, 167.431 ton in West-Europa – bij de overslag naar installaties die de keutels verder omzetten tot specifieke eindproducten. Preventie laat staan opruiming van dit grootschalig sluikstorten is geen prioriteit voor de betrokken bedrijven. De Haven heeft weliswaar een vrijblijvend charter gelanceerd, maar te velde is daar weinig van te merken. Dat bleek ook uit het citizen science project waaraan verscheidene Grootouders deelnamen. De bijkomende megaproductie van ethyleen zal het probleem met de plastic keutels nog dramatischer maken.
Ten zesde zwijgt Ineos in alle talen over het alternatief van een ethaankraker op elektriciteit, afkomstig van hernieuwbare energie, om de nodige energie op te wekken, terwijl juist dat concept zou passen in ‘de klimaatneutrale haven van de toekomst’. In tegenstelling tot b.v. BASF kiest Ineos niet voor de innovatieve en klimaatneutrale oplossing maar laat het de transitie aan anderen over. Met bijna gratis emissierechten en een torenhoge staatswaarborg als financieel vangnet wil het bedrijf Vlaanderen juist nog decennia lang opzadelen met een state of the art fossiele installatie.
De Grootouders voor het Klimaat menen dat het beoogde productieproces absoluut niet compatibel is met klimaatneutraliteit in 2050 en ook overgesubsidieerd wordt. Bovendien is een disproportioneel deel van de productie bedoeld voor nauwelijks recycleerbare wegwerpplastics. Het perspectief van een koolstofneutrale en circulaire economie is niet het perspectief van Ineos Project One. Ineos Project One goedkeuren zou dan ook flagrant ingaan tegen het IPCC-rapport, dat begin november zal voorliggen op de COP26 van de VN in Glasgow.
De Grootouders voor het Klimaat scharen zich dan ook voluit achter het verzet van IneosWillFall, BBL en andere milieu- en klimaatgroeperingen tegen de omgevingsvergunning voor Ineos Project One.
Grootouders voor het Klimaat is ook weinig onder de indruk van de PR-zet van Ineos om de voorzitter van een lokale Natuurpuntafdeling nadrukkelijk in beeld te brengen als uithangbord voor Ineos Project One.
Lees hier onze eerdere bijdragen over Ineos en de industrie in het havengebied.
Six alarm bells for Ineos Project One bis
Ineos’ new environmental permit application is forthcoming and will most likely be available for review in September. Ineos already announced that it would proceed neatly by the book. No more permit application in slices, no salami tactics this time. The full project with the necessary EIA screenings will be on the table. A major procedural step forward, for sure. Whether more can be expected? Not for sure, the Grandparents for Climate fear on the basis of the PR launched by the company about its application.
Ineos promises again to build the most efficient ethane cracker in Europe, if not in the world, and thereby to outperform all competitors. These will simply not be able to keep up and will therefore have to close their old polluting plants. Ineos as a “GameChanger,” in short, whose “efforts will green the entire European chemical sector.” It literally says so.
It is undoubtedly possible to outcompete others with extensive automation and more efficient production. Whether that is sufficient for Ineos’ hyped image as a green game-changer is a different question. For that you should at least demonstrate what reduction in greenhouse gas emissions you will achieve by 2030 and 2050 respectively, and how that will happen. In its PR Ineos completely omits exactly that. Hence the pressing question: How “green” is the ethane cracker in Antwerp really?
Grandparents for Climate count at least six alarm bells
First, Ineos Project One prefers to work with shale gas for its raw material. If it ever had to, shale gas could be replaced by natural gas, Ineos promises, but that is more expensive. To recap: The production, storage and transportation of shale gas releases huge amounts of methane, and that methane is a greenhouse gas many times more potent than CO2. Both the UN and the EU want to phase out methane from shale and fossil gas immediately. Only if we stop all methane emissions in the oil and gas industry by 2030 is climate neutrality in 2050 still within reach. If we do not, we will miss the chance to reverse the crisis. Ineos’ new permit application takes absolutely no account of this fact. On the contrary, it fits seamlessly into the strategy of Big Oil & Gas to continue to import cheap shale gas produced outside the EU at the taxpayers’ expense – giving a sloppy €7.3 billion ETS allowances as a gift to Belgian industry, as BBL has already denounced.
Second, Ineos’ new installations will – contrary to what the company suggests – emit new, additional CO2 anyway. Only when other companies shut down their installations – that is, when Ineos outcompetes them – there will be a net decrease in CO2 in Port of Antwerp, rather than an increase. At least, if Ineos does not take over its competitors’ volumes or even starts producing more, though exactly that seems to be the intention. Ineos’ business plan leads to more, not less CO2. With Ineos Project One, CO2 reduction in the Port of Antwerp will be further away than ever.
Anyone who had hoped that Ineos would show any carbon-free reflex cannot but be disappointed. For in addition to shale gas – and perhaps natural gas – the company is also opting, thirdly, for the production of “blue” hydrogen, i.e. a low-CO2 but not CO2-free hydrocarbon produced by CO2 capture during production. Such capture and storage of CO2 sounds promising. But until today, CO2 capture in hydrogen production on an industrial scale has not yet been realized. It is therefore clear that we are just dealing with another deliberately launched fable. Perhaps that is why CCS is no longer part of the environmental permit application. Ineos’ estimated it too expensive.
Analysts call blue hydrogen ‘Big Oil’s bubble’, camouflaging that big industry is pulling out all the stops in order to continue operating on fossil energy. Indeed, on Aug. 12, 2021 a study was published on greenhouse gas emissions over the entire blue hydrogen production process. The calculations were abundantly clear: “the use of blue hydrogen appears difficult to justify on climate grounds.” The EU is therefore going full steam ahead with “green” hydrogen from renewable rather than fossil sources for evident reasons.
Fourth, the product Ineos ethane cracker is all about, ethylene, is the raw material for the production of disposable plastics. The Grandparents for Climate recognize that ethylene can also be used for the production of insulation materials, windmill blades and the like, yet at least 40% goes to disposable plastics. PlasticSoup and the Grandparents previously reported on the overproduction in that sector and on persistent attempts to pressure African governments to reallow disposable plastics. Yet, seas and oceans are groaning under plastic pollution. A high and dirt-cheap supply of ethylene for disposable plastics will add to the plastic soup at sea and on land despite the structural oversupply. Moreover, plastic collection and recycling cannot compete against dirt-cheap disposable plastics. Thus, circular use of plastics will be made economically impossible for a long time.
In addition – fifth – there is the problem of plastic nurdles in the port area and at sea. Nurdles escape in large quantities – we are talking about 1150 billion pieces annually,167,431 tons in Western Europe – during transshipment to installations that further convert them into specific end products. Prevention let alone cleanup of this large-scale fly-tipping is no priority at all for the companies involved. Although Port of Antwerp launched a non-binding charter, there is no sign of compliance in the field, as the citizen science project with several Grandparents could establish. Ineos’ additional mega-production of ethylene will make the plastic nurdles’ problem even more dramatic.
Sixth, Ineos is completely silent on the alternative of an ethane cracker running on electricity, derived from renewable energy, to generate the necessary energy, while precisely that concept would fit into “the climate neutral port of the future. Unlike e.g. BASF, Ineos does not opt for the innovative and climate-neutral solution but leaves the transition to others. With almost free emission rights and a sky-high state guarantee as a financial safety net, the company actually wants to saddle Flanders with a state-of-the-art fossil plant for decades to come.
The Grandparents for Climate believe that the intended production process is absolutely not compatible with climate neutrality in 2050 and is over-subsidized. Moreover, a disproportionate part of the production is intended for barely recyclable disposable plastics.
The perspective of a carbon-neutral and circular economy is not the perspective of Ineos Project One. Approving Ineos Project One would therefore flagrantly contradict the IPCC report, which will be presented to the UN COP26 in Glasgow early November.
Grandparents for Climate therefore fully support the opposition by IneosWillFall, BBL and other environmental and climate groups against any permit for Ineos Project One.
Grandparents for Climate is little impressed, moreover, with Ineos’ PR move to emphatically feature the chairman of a local Nature Point branch as a signboard for Ineos Project One.
Reactie toevoegen